«پایتخت» تصویر واقعی‌تری از محیط‌های خانوادگی نشان داد/ ضعف در فیلمنامه

سحر عصرآزاد منتقد سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری صبا درباره فصل ششم سریال «پایتخت» که در ایام نوروز 99 روی آنتن شبکه یک سیما رفت، بیان کرد: من فکر می‌کنم «پایتخت» مجموعه‌ای ماندگار، قابل ثبت، نقد و تحلیل است. این سریال اوج و فرودهای مختلفی داشته است اما سری ششم آن با توجه به از دست دادن خشایار الوند نویسنده این سریال تا حدی قابل پیش‌بینی بود که در فیلمنامه و قصه با مشکلاتی مواجه شود. مشکل اصلی فصل ششم این مجموعه فیلمنامه آن بود که قصه خطی دراماتیک و دنباله داری ندارد و در واقع می‌توان گفت بار کار روی دوش یک سری شخصیت‌های جذاب و بامزه‌ای است که در سری‌های قبلی خلق و پرداخته شده‌اند و در واقع هر کدام یک روند اوج و فرودی را طی کرده و حال به اینجا رسیده اند. همچنین تقابل‌هایی برای آن‌ها تعریف شده و قصه براساس آن پیش می‌رود.

وی ادامه داد: این قضیه یعنی نبود قصه خطی پیش رونده و محکم بسیار به «پایتخت» آسیب زده است اما نکته‌ای که باعث شده است این سریال محبوب شود و همچنان با ضعف در فیلمنامه پرمخاطب باشد و تا پایان همه آن را دنبال کنند به شخصیت‌ها برمی‌گردد که هم دقیق و درست در طول پنج سری خلق شده‌اند و هم بالاخره بازیگرانی که این نقش‌ها را ایفا می‌کنند به همه جزییات این کاراکترها در هر موقعیتی وارد هستند که به نظر من جذابیت این سری روی دوش آن‌ها بود.

این منتقد سینما و تلویزیون با اشاره به اینکه بسیاری از سکانس‌ها این سریال هدفی را در پیشبرد قصه دنبال نمی‌کردند، گفت: این سکانس‌ها فقط برای مقابله کاراکترها طراحی شده بودند تا یکسری شوخی‌ها، درگیری‌ها و شوخی‌های کلامی موقعیت‌های بامزه‌ای را خلق کنند که به نظر من حتی توسط مخاطب عام هم قابل درک بود. چند شخصیت معدود هم در قصه وجود داشت که خط فرعی شان تا حدی برجسته شد. این اتفاق درباره شخصیت «ارسطو» افتاد که می‌شود گفت منحنی شخصیتی و چالش‌هایی را داشت و یک روند تغییر و تحولی را طی کرد. برای شخصیت‌های بهتاش و فهیمه نیز همین گونه بود.

عصرآزاد افزود: اگر این سریال یک خط قصه کلی داشت و درام پیش می‌رفت و خطوط فرعی در کنار آن قرار می‌گرفتند قطعا بسیار بیش تر از این می‌توانست نمود پیدا کند. این سریال اگر چه توانست پرمخاطب‌ترین سریال نوروز 99 شود اما می‌توانست رتبه بهتری کسب کند.

وی درباره اتفاقات دیگر این مجموعه نیز عنوان کرد: اتفاق خوبی که در این سری از مجموعه «پایتخت» رخ داد، این بود که شوخی‌ها و طنزها در حوزه‌های سیاسی، مذهبی، اخلاقی و….. بدون شکستن خطوط قرمز و چارچوب‌ها و حریم‌هایی که خیلی از آن‌ها ساخته ذهن و سلیقه شخصی افراد است، اتفاقات خوبی را در تلویزیون و سریال‌های ما رقم زد و ثبت کرد.

این منتقد سینما و تلویزیون با بیان اینکه این سریال با شوخی‌هایش به خانواده و ذهنیت بچه‌ها لطمه نزده است، تصریح کرد: فکر می‌کنم اتفاقا در این سری بسیار تلاش شده است تصویر واقعی‌تری از محیط‌های خانوادگی با حضور بچه‌ها را به تصویر بکشد. از نظر من بچه‌های ما چه در محیط‌های خانوادگی و چه در مدرسه و اجتماع خیلی بیشتر از این در معرض اطلاعات و رویدادهای گوناگون هستند و فکر نمی‌کنم این سریال نکته تازه‌ای به آن‌ها داده باشد جز اینکه سعی می‌کند به تصویر واقعی خانواده و ارتباطات انسانی در جامعه امروز ایران نزدیک شود و تصویر کلیشه‌ای غیر واقعی آن را بشکند.

عصرآزاد تاکید کرد: از نظر من کلیشه زدایی در خیلی از وجوه انجام شد. حتی در مواجه با اعتیاد، کاراکتر قاچاقچی یا افرادی که درگیر هستند و یا در ارتباط با مادر بیوه‌ای که در معرض ازدواج مجدد قرار می‌گیرد و با چالش‌هایی مواجه است. اینها همه نقاط مثبت کار بوده است اما نبود یک فیلمنامه و قصه منجسم باعث شد این موضوعات یک مقدار غیر متمرکز و پراکنده تر به چشم بیاید.

وی با اشاره به اینکه اعلام کارگردان سریال «پایتخت» در روزهای آخر پخش سریال مبنی بر  نساختن دو قسمت آخر یک مقدار از صداقت به دور بوده است، اظهار کرد: سال گذشته بعد از فوت خشایار الوند، فیلمنامه در مرحله نگارش قرار گرفت و تولید این سریال تا زمان شروع بحران کرونا می‌توانست به اتمام رسیده باشد و کار نیمه تمام به پخش نرسد اما طبق رسم سریال‌سازی مناسبتی، همه چیز به دقیقه نود واگذار شد و سریال نیمه کاره ماند اما کارگردان محترم در آستانه پایان پخش، این موضوع را با مخاطبان در میان گذاشتند که به نظر من تا حدی از صداقت در ارتباط بی واسطه با مخاطب دور بود.

این منتقد سینما و تلویزیون همچنین درباره موسیقی «پایتخت» نیز بیان کرد: از نظر من آن قدر موسیقی این کار خاطره انگیز است که روی آن بشود تجربه‌های دیگری با خوانندگان دیگر داشت. اشکالی هم ندارد که نوستالژی کار لطمه بخورد. آریا عظیمی نژاد با تبحر خود سعی کرده کاری متفاوت تر ارایه بدهد که حال و هوای سریال را تازه کند. این اتفاق خوب و روندی رو به جلو است که نباید متوقف شود.

عصرآزاد همچنین درباره ممیزی‌ها و حذفیات «پایتخت» یادآور شد: بخشی از این ممیزی‌ها و حذفیات که خود بازیگران و عوامل اعلام می‌کردند مخاطب نیز بدون گفتن آن‌ها متوجه می‌شد. چر اکه قصه از دست می‌رفت و پرش ایجاد می‌شد اما نکته‌ای که در حال حاضر بسیار در تلویزیون مد شده و جا افتاده است، سینک نبودن دیالوگ با حرکات دهان بازیگران است که نشان از تغییر دیالوگ دارد و اتفاق مشهودی است و به وفور در همه کارها رخ می‌دهد طوری که انگار عادی شده است اما اصلا خوشایند نیست و من نمی‌دانم چرا این اتفاق رخ داده است.

وی ادامه داد: مگر ممیزی در چند مرحله انجام می‌شود؟ اینکه فیلمنامه تصویب شده، همه مراحل پس از تولید را گذرانده و حتی پخش هم شده است اما در بازپخش دچار سانسور می‌شود اصلا اتفاق خوب و حرفه ای نیست و اینکه کسانی که این کار را انجام می‌دهند تحت تاثیر بازخوردها و انتقادات، ممیزی مجدد انجام می‌دهند، اصلا مطلوب و درست نیست و بازخورد خوشایندی ندارد.

این منتقد سینما و تلویزیون در پایان اظهار کرد: حضور سری ششم «پایتخت» در نوروز 99 نقطه امیدی در این شرایط بود. بخش عمده‌ای از مخاطبان از این مجموعه راضی بودند و انتقاداتی هم که در این زمینه وجود دارد از باب موشکافی بیشتر در سریال است. به هر حال این سریال وزنه سنگینی در این شرایط بود که مخاطب را راضی کرد. اگرچه انتظار می‌رفت برنامه‌های امسال به دلیل درگیری با بحران کرونا پربارتر باشد اما خیلی کار ویژه و منحصر به فردی برای مخاطبی که مجبور است برای در امان ماندن از کرونا در خانه بماند انجام نشد اما کیفیت مجموعه‌ها بهتر از سال گذشته بود.

سپیده شریعت رضوی

انتهای پیام/