به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری صبا، برنامه «چرخ» در هشتادویکمین قسمت از فصل ششم خود که روز دوشنبه ۶ بهمن‌ماه روی آنتن رفت در «میز فناوری» میزبان محمدحسین جهان‌پناه به‌عنوان مجری-کارشناس «چرخ» و سیداحمد حسینی سخنگوی فضایی سازمان هوافضا بود و جزییات پروژه‌ ماهواره‌‌بر سیمرغ را بررسی کرد.

سیداحمد حسینی سخنگوی فضایی سازمان هوافضا درباره تفاوت‌های بین موشک‌ها و ماهواره‌برها بیان کرد: به لحاظ فناوری بین موشک و ماهواره‌بر اشتراکاتی وجود دارد اما به لحاظ منطق طراحی سیستمی دو منطق متفاوت دارند. در دنیا هم بین این دو تمایز قایل هستند و فناوری‌ها وقتی به محصول تبدیل می‌شوند، دو محصول متفاوت ایجاد می‌کنند. موشک‌های بالستیک با رویکرد تاکتیکی و برای استفاده در فضای جنگی و دفاعی استفاده می‌شود. بنابراین باید بتوانند به‌سرعت عملیاتی شوند و قابلیت جابه‌جایی بالا داشته باشند. اما ماهواره‌برها از خانواده‌ دیگری هستند که به‌صورت مراحل مجزا به سایت پرتاب حمل می‌شوند. این سایت‌های پرتاب برخلاف سایت‌های پرتاب موشک‌های بالستیک، شناسنامه‌دار و مشخص هستند. در دنیا حدود ۲۰ سایت پرتاب معروف وجود دارد. پایگاه پرتاب فضایی ما در سمنان هم کاملا شناسنامه‌دار و شناخته‌شده است. مونتاژ ماهواره‌برها به صورت عمودی است و پرتاب‌ها هم آشکار اتفاق می‌افتد.

حسینی در ادامه‌ درباره‌ تکنولوژی پرتاب فضایی گفت: امروزه حجم گردش اقتصاد صنایع فضایی در دنیا ۴۰۰ میلیارد دلار است. بیشتر از ۳۰۰ میلیارد دلار از این مبلغ در بخش خصوصی و در کاربردهای پایین‌دستی اتفاق می‌افتد. سهم حوزه‌ صنعت نسبت به این کاربردها کمتر است. ما برای اینکه همه زنجیره‌های حوزه‌ی فضا را داشته باشیم، باید ماهواره و موضوع پرتاب را که در فضا قرار می‌گیرد، داشته باشیم. ما باید پایگاه پرتاب داشته باشیم که فرآیند آماده‌سازی را در آن انجام بدهیم. در دنیا این تکنولوژی در کشورهای روسیه، آمریکا، اتحادیه‌ اروپا، چین، ژاپن و هند قرار دارد و ایران هم کشور بعدی است که توانسته با توانمندی داخلی پایگاه پرتاب را توسعه بدهیم. از ۱۹۵۷ میلادی حدود پنج تا شش هزار ماهواره پرتاب شده که حدود دو هزار ماهواره عملیاتی بوده‌اند. ۸۰ درصد این ماهواره‌ها از سوی ۲۰ درصد کشورها پرتاب شده‌اند. از ۹۲ کشوری که تا به حال این ماهواره‌ها را پرتاب کرده‌اند، تنها ۵۸ کشور توانایی ساخت ماهواره را دارند. بقیه‌ کشورها این ماهواره‌ها را به کشورهای دیگر سفارش ساخت داده‌اند. از ۵۸ کشور توانمند در ساخت ماهواره، فقط ۱۰ کشور توانایی پرتاب را دارند.

هزینه‌های پروژه‌ ماهواره‌بر سیمرغ و دلایل آن موضوع بخش بعدی صحبت‌های سخنگوی فضایی سازمان هوافضا بود که درباره آن گفت: ما توانسته‌ایم زنجیره‌ صنعت فضایی را کامل کنیم چون توان دانشی و علمی داریم. این موضوع خیلی پیچیدگی‌های زیادی دارد. بالای ۸۰ کیلومتر ارتفاع، فضا است. برای ورود به فضا باید بتوانیم بر نیروی جاذبه‌ زمین فایق بیاییم و در ارتفاع بالای ۲۵۰ کیلومتر، به سرعت حدود ۳۰ هزار کیلومتر بر ساعت برسیم تا تزریق در مدار اتفاق بیفتد. این سرعت حدود ۱۰ برابر سریع‌ترین جنگنده است. این موضوع پیچیدگی دارد چون وقتی وارد این صنعت می‌شویم باید از سازه‌های سبکی استفاده کنیم که تحمل دماها و فشارهای بالا را داشته باشد. از لحاظ هزینه هم هزینه‌های تحقیق و توسعه‌ صنعت فضایی ما در مقایسه با سایر کشورهای دنیا، کمتر از ۲۰درصد آنهاست. پرتاب ماهواره‌بر سیمرغ برای ماهواره‌ ظفر حدود ۳٫۵ میلیون دلار است. اگر بخواهیم این کار را با همکاری کشورهای دیگر انجام بدهیم، اولین مساله این است که این کار را به راحتی انجام نمی‌دهند. الان صف پرتاب در دنیا تا سال ۲۰۲۲ پر است. خیلی از کشورها این کار را برای ما انجام نمی‌دهند چون می‌خواهند به‌عنوان کشورهای صاحب تکنولوژی این تکنولوژی را برای خود داشته باشند.»

وی در ادامه‌ جزییاتی از ماهواره‌بر سیمرغ را تشریح کرد و گفت: ایران تا پیش از این ماهواره‌برهای سفیر و سیمرغ را داشته و در آینده از ماهواره‌برهای سریر و سروش رونمایی خواهد کرد. این ماهواره‌برها از سوخت مایع استفاده می‌کنند و ما برای کاهش هزینه‌ها به دنبال استفاده از سوخت جامد هم هستیم. ماهواره‌بر سیمرغ حدود ۲۶ متر طول دارد. ارتفاع ماهواره‌بر سریر حدود ۳۵ متر خواهد بود. قطر ماهواره‌بر سیمرغ حدود ۲٫۴ متر است که سریر هم همین قطر را خواهد داشت اما یک‌تکه تا بالا ادامه خواهد داشت. ماهواره‌بر سیمرغ تا الان دو پرتاب تحقیقاتی داشته است. توسعه‌ تکنولوژی یک فاز تحقیقاتی دارد، یک فاز عملیاتی. ما در ماهواره‌بر سیمرغ در فاز تحقیقاتی هستیم. در پرتاب بعدی هم هم پرتاب ماهواره‌بر، هم ماهواره‌ی ما تحقیقاتی خواهد بود. ماهواره‌ی ظفر هم در آینده‌ نزدیک پرتاب خواهد شد. ماهواره‌بر سفیر چهار ماهواره را در مدار قرار داد. سفیر هشت پرتاب داشت و دو لغوِ پرتاب. از این هشت پرتاب، چهار پرتاب موفق اتفاق افتاد. سفیر رویکرد اثبات قابلیت‌های ما را داشت و الان بازنشسته شده است. ماهواره‌بر سیمرغ مدار ۵۰۰ کیلومتری دایروی ایجاد می‌کند که از منظر پرتاب هم پنج سال عمر خواهد داشت.»

سخنگوی فضایی سازمان هوافضا در پایان درباره حاشیه‌ها و صحبت‌هایی که پیرامون پرتاب‌های موفق و ناموفق فضایی شده است، اظهار کرد: فالکون در فاز توسعه چند ده پرتاب داشته است. دنیا فضای تحقیق، توسعه و تثبیت را طی می‌کند و بعد وارد فاز عملیات می‌شود. در فاز عملیات قابلیت اطمینان بالای ۹۰ درصد است. ما در حوزه‌ پرتاب‌های فضایی باید به سمتی حرکت کنیم که ریل حرکت ما علمی و فناورانه باشد. باید فرصت بدهیم که گروه‌های دانشمند و نخبه‌ ما در فضای آرامی تست‌ها را به تعداد مورد نیاز انجام بدهند تا به امید خدا بتوانیم از گردنه‌ها عبور کنیم و فناوری را تثبیت کنیم. ما در این مراحل، شکست نداریم چون در فاز تحقیقات هستیم و به هر مرحله‌ای برسیم، برای ما دستاورد محسوب می‌شود.

برنامه «چرخ» با اجرای حافظ آهی، سردبیری محمد جباری و تهیه‌کنندگی الهه بهبودی روزهای، یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه از ساعت ۱۹ به‌صورت زنده از شبکه‌ چهار پخش می‌شود.

انتهای پیام/