آلبوم شیدایی با صدای علیرضا قربانی و آهنگسازی سامان صمیمی اوایل سال جاری میلادی در فرانسه و به‌طور همزمان در تمام اروپا منتشر شد و طبق شنیده‌های ما با فروش فراوانی هم مواجه شد که برای یک آلبوم با موسیقی ایرانی در اروپا کمی دور از ذهن است. درباره جزئیات موسیقی ساخته‌شده در این آلبوم با سامان صمیمی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

آقای صمیمی از بازخوردهای آلبوم «شیدایی» در اروپا و ایران بگویید. واکنش‌ها به این آلبوم چطور بوده است؟

ما در ایران انتشار نداشتیم و این آلبوم فقط در اروپا پخش شد و بازخوردهای بسیار خوبی هم از این آلبوم گرفتیم. هم دوستان ایرانی در سراسر اروپا بسیار از آلبوم استقبال کرده‌اند و هم مردم اروپا و البته شرکت‌های پخش اروپایی آمار بسیار قابل‌توجهی از فروش این آلبوم داشته‌اند و این استقبال خارجی‌هااز موسیقی ایرانی برای من کمی عجیب بوده است.

چه پروسه‌ای طی شد که این همکاری مشترک را با
تهیه‌کننده فرانسوی آغاز کردید؟

ما قراردادمان با شرکت «آکورد کرویسس» بود و این شرکت تا به امروز از علیرضا قربانی و همکاری‌هایش با موزیسین‌های خارجی چندین آلبوم تهیه و پخش کرده‌اند. آغاز همکاری ما به این شکل بود که تعدادی آهنگ ساخته بودم که علیرضا قربانی شنید و خوشش آمد و طی صحبتی که با تهیه‌کننده داشت قرار شد که این همکاری شکل بگیرد.

اگر موافق باشید برویم سراغ قطعات آلبوم. در قطعه نخست با نام «دلدار» با یک ریتم لنگ و در دستگاه همایون آغاز کرده‌اید. چگونه به طراحی این ریتم رسیدید؟

قطعه «دلدار» یک ریتم ترکیبی دارد به‌این‌ترتیب که در قسمت‌هایی ۵ تایی ا‌ست و در قسمت‌های دیگر ۶ تایی می‌شود و حتی در قسمتی دیگر کسر ۱۰ تایی دارد. واقعیت این است که این‌چنین نبود از قبل قرار گذاشته باشم که یک ریتم متفاوت کار کنم بلکه خود شعر و ملودی مرا به سمت استفاده از این ریتم ترکیبی برد یعنی به این صورت که وقتی شعر و ملودی را برای خودم زمزمه کردم و روی کاغذ دیدم، ناخودآگاه ریتم آن به همین ترتیب شکل گرفت.

وزن شعر مولانا عروضی است و ایقاع عروضی هم متقارن است. چطور به ریتم نامتقارن رسیدید؟

به‌خاطر کشش حروف روی ملودی بود که به این ریتم رسیدم.

«مناجات» که قطعه دوم آلبوم است در دستگاه اصفهان اجرا شده، آیا از ابتدا چیدمان آلبوم همین بود؟

البته «مناجات» آواز شوشتری است که در ادامه دستگاه اصفهان اجرا می‌شود، اما ترتیب آلبوم قرار بود از آفرینش آغاز شود و به اصرار شرکت جای این قطعات را با هم عوض کردیم چراکه آن‌ها برایشان مهم بود مخاطب اروپایی بتواند با قطعه نخست ارتباط بیشتری برقرار بکند و دلدار آکورد متفاوتی داشت و به گوش مخاطب اروپایی آشناتر بود و بر همان اساس چینش قطعات به‌هم ریخت و به این چینش جدید رسیدیم.

در دو قطعه‌ای که با نام «مناجات» در آلبوم پشت سر هم قرار گرفته‌اند یک جمله محوری وجود دارد که به‌نظر می‌رسد هر دو قطعه حول محور همین جمله به وجود آمده‌اند. چرا این جمله را در هردو قطعه تکرار کردید؟

قصه این است وقتی که یک تصنیف را می‌سازیم برای اینکه هضمش برای مخاطب راحت‌تر باشد ساده‌ترین فرم همان فرم آ.ب.آ است که یک جمله اول بیاوریم و بعد یک جمله میانی سپس بازگشت داشته باشیم به همان جمله نخست. این برای مخاطب خیلی قابل‌هضم است و البته در موسیقی پاپ خیلی مرسوم است و البته در این آلبوم تصنیف‌ها گهگاه فرمشان خیلی پیچیده‌تر از این می‌شود.

بله مثلاً در قطعه آفرینش که عبارت بودند از قطعات ۵ و ۶ آلبوم چنین اتفاقی می‌افتد و البته فرم پیچیده‌ای دارند که آوازی و ضربی با یکدیگر تلفیق شده‌اند.

بله فرم قطعه آفرینش که بسیار پیچیده است و روایتی تصویری و انتزاعی برای من داشته که نمی‌توانم آن را توصیف کنم اما آنچه شما به آن اشاره کردید که در این مجموعه سازوآواز به‌شکل معمولش نداشته‌ایم و به‌جایش سه قطعه داریم که روی این قطعات ضربی آواز خواندیم و اولین بار در موسیقی ما نیست که این اتفاق می‌افتد و پیش‌ازاین تجربه شده است اما به نظرم آواز علیرضا قربانی بسیار به این قطعه قوام بخشیده و مثل مرواریدی بوده که در صدف موسیقی قرار گرفته است و امیدوارم فرصتش باشد که این آلبوم در ایران هم منتشر شود.

به‌نظر می‌رسد در قطعه «بیداد» دست علیرضا قربانی را باز گذاشته‌اید که اوج بگیرد و کاملاً چپ‌کوک، کار را پیش ببرد؟

بله خوشبختانه هرچه پیش می‌رفتم اوج گرفتن قربانی را بیشتر می‌توانستم ببینم و جالب است که قطعه بیداد بسیار موردتوجه قرار گرفت و سهم قربانی در این قطعه بسیار زیاد است. به نظرم آواز اوست که به این قطعه جان بخشیده است.

فضای قطعه «تنها» خیلی با دیگر آهنگ‌ها تفاوت داشت. این به چه دلیل بود؟

بله این به دلیل فضای شعر فریدون مشیری و نو بودن فرم این شعر بود که در قالبی بسیار موجز، کوتاه و رسا سروده شده بود. این شعر را مدت‌ها بود علیرضا قربانی می‌خواند و به همین دلیل بود که فضای متفاوت قطعه را برای آن طراحی کردیم.

درباره اتفاقاتی که برای این آلبوم در ایران افتاد به ما بگویید؟

ما روز انتشار آلبوم در پاریس بودیم و قرار بود همان روز به‌طور همزمان در همه اروپا این آلبوم پخش شود. من و علیرضا قربانی در جلسه رونمایی بودیم که اجرایی هم داشتیم و از کنسرت که برگشتیم یکی از دوستان از ایران پیام داد که آلبوم را شنیده‌ام و بسیار زیبا بوده است؛ یعنی هنوز ۳ ساعت از انتشار آلبوم نگذشته بود که فردی آلبوم را با همه مشخصاتش در اینترنت گذاشته بود برای کنسرت رونمایی هم حتی صبر نکرده بود. همین موضوع کار انتشار این آلبوم را در ایران کمی سخت می‌کند و البته اگر قرار باشد در ایران آن را منتشر کنیم حتماً قطعاتی را مجدداً ضبط می‌کنیم و یکی دو قطعه ازجمله یک تصنیف به آن اضافه می‌کنیم.

سهند آدم‌عارف

انتهای مطلب/