کیفیت دیگر اولویت نیست!

فرهاد جم یکی از بازیگرانی است که عرصه
تلویزیون را در سال‌هایی تجربه کرده که سریال‌ها و برنامه‌‌های تولیدی از کیفیت
بالایی برخوردار بودند. او که فارغ‌التحصیل تئاتر است فعالیت حرفه‌ای در عرصه
نمایش را از سال70 آغاز کرده و در سال73 پا به عرصه سینما گذاشته و در فیلم «راه
افتخار» ساخته داریوش فرهنگ ایفای نقش کرده است. سریال «همسران» ساخته بیژن بیرنگ و
مسعود رسام نخستین تجربه تلویزیونی فرهاد جم است و پس از آن در سریال‌هایی چون
«دزدان مادربزرگ»، «پول کثیف»، «عشق سال‌های جنگ» و «خوش‌رکاب» ایفای نقش کرده
است.

فرهاد جم که پیش‌تر، اجرای مسابقه «راز سیب» و سری دوم
مسابقه «از کی بپرسم؟» را به عهده داشته، این‌بار نیز در برنامه «سینما سلامت» به تهیه‌کنندگی
علی‌اصغر صائبی به‌عنوان مجری حضور دارد.

فرهاد جم که طی این سال‌ها نسبت به گذشته کم‌کارتر شده
درباره دلایل این اتفاق و چگونگی حضورش در برنامه «سینما سلامت» با روزنامه «صبا» گفت‌وگو
کرد.

شما در دهه‌‌های گذشته پرکارتر بودید و در آثار
بیشتری حضور پیدا می‌کردید؛ اما این سال‌ها کم‌کارتر شده‌اید. چرا؟

این اتفاق، دلایل متعددی دارد اما شما بگذارید به این حساب
که برای حضور در برخی آثار حال خوبی ندارم.

حالتان از چه لحاظ خوب نیست؟

حضور در برخی کارها شرایط روحی مناسبی را می‌طلبد و اثر
باید کیفیت مناسبی داشته باشد تا در آن حضور پیدا کنم، به همین دلیل ترجیح می‌دهم
کمتر کار کنم.

البته شما در انتخاب‌هایتان همیشه با وسواس عمل
کرده‌اید و نگاهی به کارنامه شما گویای این موضوع است. به‌عنوان بازیگری که در
آثار باکیفیتی چون سریال «همسران» ایفای نقش کرده‌اید بفرمایید تلویزیون از آن سال‌ها
تاکنون چه روندی را طی کرده و در حال حاضر با چه کاستی‌‌هایی روبه‌روست؟

قطعاً نمی‌توان در چند جمله به این مقوله پرداخت و درباره
آن توضیح داد؛ اما مهم‌ترین دلیلی که بتوانم به‌شخصه به آن استناد کنم این است که
کیفیت آثار در اولویت نیست و مسئولان و سازندگان پیش از پرداختن به این مقوله مهم،
موارد دیگری را مد نظر قرار می‌دهند که جزو علاقه‌مندی‌‌های من نیست.

منظورتان از کیفیت چیست؟

این‌که برای مخاطب ارزش قائل باشیم و سعی کنیم در یک روند
استاندارد به تولید اثر بپردازیم که البته این موضوع به موارد دیگری بستگی دارد. به‌طور
مثال از همان آغاز کار، فیلمنامه و جزییات آن و عوامل و چگونگی انتخاب آن‌ها از
اهمیت زیادی برخوردارند که به آن‌ها توجه نمی‌شود.

دلیل این بی‌توجهی چیست؟

سرعت و شتاب در روند تولید، همه موارد مهم را تحت تأثیر
قرار داده است.

در این میان نوع سیاست‌گذاری مسئولان و مدیران
را چقدر موثر می‌دانید؟

قطعا موثر و تأثیرگذار است و خروجی این روند، آثار ضعیفی
است که تولید و پخش می‌شوند و نتیجه این می‌شود که مخاطبان به دیدن شبکه‌‌های برون‌مرزی
روی می‌آورند! و مطمئنأ مدیران نیز از این موضوع اطلاع دارند.

برویم به سراغ برنامه «سینما سلامت» که این
روزها به روی آنتن شبکه سلامت است. این برنامه چه ویژگی‌‌هایی داشت که شما را به
اجرای آن ترغیب کرد؟

پس از آن‌که اجرای «سینما سلامت» به من پیشنهاد شد متوجه
شدم که یکی از بخش‌های مهم آن سینماست و قرار است در این برنامه به معرفی فیلم‌هایی
بپردازم که از لحاظ پزشکی و روان‌پزشکی تحلیل خواهند شد و همین موضوع برای من
جذابیت داشت و به نظرم برای مخاطب نیز جذاب خواهد بود.

پس با این حساب یکی از مهم‌ترین دلایل حضورتان
در برنامه «سینما سلامت» علاقه‌مندی شما به سینماست.

بله قطعاً. می‌توانم بگویم نیمی از فیلم‌هایی که برای تحلیل
و بررسی انتخاب شده‌اند را دیده‌ام و برایم خاطره‌انگیزند و به‌نوعی دوستشان دارم؛
البته برخی فیلم‌ها را طی زمان تولید برنامه دیده‌ام و شاید در راستای سلیقه من
نبوده‌اند، اما به هرحال همین که بخشی از برنامه درباره سینماست و بخش دیگر آن به
آگاهی‌رسانی و ارتقای سواد مخاطب اختصاص دارد و آمادگی حضور در موقعیت‌‌های مختلف
را به آن‌ها می‌دهد برایم کافی بود تا اجرای آن را بپذیرم.

و در عین حال ذائقه فرهنگی مخاطب را نیز ارتقاء
می‌دهید.

بله دقیقاً.

درباره روند و ساختار و محتوای برنامه سینما
سلامت کمی توضیح دهید.

تهیه‌کننده برنامه(آقای صائبی) تعدادی فیلم خارجی و ایرانی
را با موضوعاتی در ارتباط با سلامت جسمی و روحی، برای تحلیل و پخش در برنامه
انتخاب کرده بود و مجوز پخش آن‌ها را دریافت کرد، زیرا برای پخش سکانس‌‌هایی از
آثار مختلف مجوز لازم است. پس از آن، این آثار دسته‌بندی شدند و براساس تایید شورای
سلامت برای هر قسمت کارشناس انتخاب شد و پس از هماهنگی‌‌های لازم، تولید و ضبط آن
انجام شد.

چقدر جای چنین برنامه‌‌هایی را در تلویزیون
خالی می‌بینید؟

معتقدم تلویزیون باید درصد بیشتری از فعالیت‌‌هایش را به
برنامه‌سازی اختصاص دهد و بیش از پرداختن به تولید سریال و فیلم‌های مختلف به
تولید آثاری بپردازد که در ارتقای سطح فرهنگ مخاطب موثرند و به اطلاعات او در
زمینه‌‌های مختلف می‌افزایند. اما متاسفانه در حال حاضر چنین نیست و مشخص نیست که
مدیران و مسئولان ذی‌ربط چه تخصصی دارند و چگونه مدیریت یک رسانه را به عهده گرفته‌اند؛
اما به هر حال در روند برنامه‌سازی همانی را درو خواهیم کرد که قبلاً کاشته‌ایم.
به هرحال جای برنامه‌‌هایی مثل «سینما سلامت» را در تلویزیون خالی می‌بینم؛ زیرا
سینما برای مخاطبان جذابیت‌‌های زیادی دارد و زمانی که در برنامه‌ای به آثار فاخر
سینما می‌پردازیم و آن‌ها را از منظرهای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهیم، خواه
ناخواه سلیقه مخاطب را ارتقا داده‌‌ایم و زمانی که چنین اتفاقی بیفتد فرهنگ جامعه
تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

به نظر شما یک بازیگر خوب می‌تواند مجری
توانمندی باشد؟

براساسی تجربیاتی که طی این سال‌ها داشته‌ام می‌توانم بگویم
این دو مقوله ربطی به هم ندارند و هرکدام به‌طور مجزا فاکتورهای جداگانه‌ای را می‌طلبند.

در اجرا مهم‌ترین نکته برای شما چیست؟ یعنی آن
چیزی که از سوی شما مورد توجه است تا بر کیفیت کارتان بیفزاید.

به‌عنوان مجری همیشه تلاش کرده‌ام با مخاطبان ارتباطی صمیمی
داشته باشم و نوع برخوردم از جنس آن‌ها باشد. به‌طور مثال زمانی که با شخصی گفت‌وگو
کنم سعی‌ام این است که در نحوه ارتباطم با او راحت برخورد کنم، انگار سر میز نهار
یا صبحانه‌‌ایم و باهم گپ می‌زنیم. این روند برای من پیش‌فرضی است که همواره تلاشم
این است که رعایتش کنم.

در بازیگری، عناصری مثل نقش، فیلمنامه،
کارگردان و عوامل بر نوع انتخاب اثر تاثیر می‌گذارند. در مجری‌گری چه مواردی برای
شما در اولویت است؟

چالشی که قرار است به‌وسیله آن مخاطب را درگیر کنم و
ارزشمندی آن، برایم از هر موردی مهم‌تر است و فاکتور اصلی من در انتخاب هاست. مثلاً
در برنامه‌ای لازم است مخاطب را با نکاتی آشنا کنم و در برنامه‌ای دیگر به ایجاد
هیجان نیاز دارم تا فضایی شاد را برای او رقم بزنم و در اثری مانند «سینما سلامت»
نیز لازم است از منظر سینما نکاتی آموزشی را درباره سلامتی بیان کنم.

مجری چقدر می‌تواند در ایجاد ریتم و تمپوی درست
موثر باشد و نبض برنامه چقدر در دستان اوست؟

قطعا مجری باید توان ایجاد ریتم را داشته باشد به خصوص در
برنامه‌‌های گفت‌وگومحور لازم است که او به جذابیت‌‌های گفتاری بیفزاید. مثلا در
برنامه «سینما سلامت» که کارشناسان آن معمولاً پزشک هستند و درباره بیماری یا
اشکال‌های روحی روانی مختلف حرف می‌زنند، مجری باید بتواند با سوالات بموقع و
ایجاد تمپوی مناسب آن گفت‌وگو را جذاب کند.

و حتی ایجاد یک چالش.

بله. طرح یک سوال مناسب می‌تواند شور و اشتیاق بیشتری در
کارشناس یا پزشک ایجاد کند و او را به سمت و سویی ببرد که به ایجاد فضایی جدید
بینجامد.

بازخورد مخاطبان را نسبت به برنامه «سینما
سلامت» چگونه دیده‌اید؟

هنوز نمی‌دانم عکس‌العمل مخاطبان نسبت به این برنامه چگونه
بوده زیرا دو یا سه قسمت از این برنامه به روی آنتن رفته است، اما تصورم این است
که مورد توجه قرار گیرد؛ زیرا همان‌طور که گفتم درباره سینماست و سینما نیز
طرفداران بسیاری دارد و همواره برای مخاطبان هنری جذاب بوده است. امیدوارم در این‌باره
اطلاع‌رسانی شود تا مخاطبان از پخش چنین برنامه‌ای مطلع شوند و درباره محتوا و
مضمون آن بیشتر بدانند.

این روزها به چه کاری مشغول هستید و آیا در
اثری جدید حضور خواهید داشت؟

به احتمال زیاد در فصل سوم سریال «ستایش» بازی کنم زیرا پس
از مدت‌ها نقش پیشنهادی را دوست داشتم و با آن ارتباط برقرار کردم.

و سخن آخر؟

از شما تشکر می‌کنم و آرزوی سلامتی دارم و امیدوارم اتفاقات
خوبی در تلویزیون، جامعه و کشورمان رخ دهد.


وحید خانه‌ساز