بهترین مستندسازان رادیویی معرفی می‌شوند/ نمایش واقعیت‌ها در قالب مستند رادیویی

به گزارش صبا به نقل از کمیته اطلاع رسانی، تبلیغات و فضای مجازی نخستین جشنواره رادیویی «پژواک»، نخستین جشنواره رادیویی «پژواک» روز گذشته دوم خرداد 1401 با حضور وحید جلیلی قائم مقام رییس سازمان صداوسیما، علی بخشی زاده معاون صدا، شاهید مظفری قائم مقام معاونت صدا و پیشکسوتانی همچون عذرا وکیلی، محمداسماعیل براری، محمدرحمان نظام اسلامی، مهدی فوادیان و مدیران، برنامه‌سازان و مستندسازان شبکه‌های مختلف رادیویی و مراکز استان‌ها با شعار «صدای واقعیت پژواک حقیقت» آغاز شد.

علی بخشی زاده معاون صدا سازمان صداوسیما در ایتدا با اشاره به سوم خرداد سالروز آزادسازی خرمشهر گفت: در این روز یاد تمامی شهدای هشت سال دفاع مقدس و همچنین مهران دوستی گوینده و مجری رادیو و تلویزیون که تقریبا هفت سال از درگذشت آن می‌گذرد، گرامی می‌داریم.

معاون صدا با اشاره به برگزاری نخستین جشنواره مستند رادیویی «پژواک» عنوان کرد: از میان قالب‌ها و ساختارهای برنامه‌سازی، ساختارهایی مانند مجله، نمایش، ترکیبی، گزارش، برنامه‌های گفتگومحور و مسابقه در رادیو ما سابقه‌ای طولانی دارد، اما قالب‌هایی مانند «مستند» از گذشته با بی‌مهری مواجه بوده است.

وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد که رادیو با برخورداری از ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود می‌تواند در عرصه تولید برنامه‌های مستند نیز نقش به سزایی ایفا کند، البته که رادیو سعی کرده است در طول چند سال اخیر، از ساختارهای نوین برنامه‌سازی بهره مند شود و در این مسیر گرچه ساختار مستند، ساختار نوینی در برنامه‌سازی نیست، اما گونه‌هایی از این نوع و همین طور رویکردهای نوین به مستند، در نخستین جشنواره پیش‌رو، برنامه‌های مستند و جشنواره‌های آینده مورد تاکید خواهد بود.

بخشی زاده با اشاره به انتظارات تولید آثار مستند تصریح کرد: انتظار از یک مستند رادیویی بیان واقعیت‌های جامعه و جهان به شیوه‌ای جذاب، مستدل و روایتمند است که آگاهی مخاطب را در مورد یک موضوع افزایش دهد. معاونت صدا با هدف احیای ساختار و ارتقای جایگاه مستند رادیویی، شناسایی و معرفی استعدادهای حوزه مستند، به روز رسانی دانش مستند سازان، گسترش و جذب مخاطبان مستندهای رادیویی، افزایش جذابیت‌های ساختار مستند و همچنین به منظور شناسایی و معرفی برترین آثار مستند رادیویی در سطح ملی و ایجاد رقابت سازنده بین مستند سازان، تصمیم گرفت تا نخستین جشنواره مستندهای رادیویی را با درون‌مایه امید و همبستگی ملی، با عنوان «پژواک» برگزار کند.

وی افزود: ما با رویکرد واقع گرایانه‌، شعار جشنواره را «صدای واقعیت، پژواک حقیقت» انتخاب کرده‌ایم تا تصویری از جوهره اصلی مستند یعنی بازنمایی حقیقت را در این جشنواره، شاهد باشیم و شعار جشنواره مبتنی بر سرواژه عنوان «پژواک» انتخاب شد. «پ» بر پژوهش محور بودن، «ژ» بر ژرف اندیشی و عمیق بودن، «واو» بر وضوح و شفافیت کیفیت شنیداری، «الف» بر اصالت محتوای اثر و بدیع بودنش و «کاف» مبتنی بر کارایی و اثر بخشی است.

معاون صدا با اشاره به محورهای جشنواره توضیح داد: این جشنواره در سه بخش «اصلی»، «مردمی» و «مستندنگاری» سامان یافته و سعی شد نقش مردم در این جشنواره پررنگ‌تر احساس شود. در بخش اصلی جشنواره نیز ساختارهایی چون «مستند محض»، «مستند بازسازی»، «مستند داستانی»، «مستند گزارشی» و «مستند چهره نگاری» مورد مداقه و بررسی قرار بگیرد. همچنین در بخش مردمی نیز «مستند گزارشی»، «مستند روایی» و «مستند بازسازی» مورد ارزیابی واقع شد تا ظرفیت‌های آن در قالب فایل‌های صوتی و یا پادکست نمایان‌تر شود.

بخشی زاده عنوان کرد: طی این فرایند، محورهایی چون سبک زندگی ایرانی اسلامی، هدایت فرهنگی با شیوه‌های جدید، هویت ملی و انقلابی، پراکندن امید و نشاط، همبستگی همراه با وحدت ملی، عدالت‌ گستری و مطالبه‌گری و مقابله با امواج خصمانه تحریف ازجمله موضوعاتی بودند که منظومه محتوایی جشنواره براساس آن‌ها شکل گرفت و بسیاری از برنامه‌سازان با تکیه بر علاقه‌مندی‌شان به مستند، آثار ارزشمندی را به جشنواره ارسال کرده‌اند.

وی درباره زمانبندی و اجرای دقیق این جشنواره گفت: از ابتدای آذر سال 1400 کمیته‌های ۷ گانه‌ای شامل «کمیته اطلاع رسانی، تبلیغات و فضای مجازی»، «کمیته کارگاه‌های برنامه‌سازی»، «کمیته فنی»، «کمیته آموزش»، «کمیته برگزاری مراسم افتتاحیه و اختتامیه»، «کمیته برنامه ریزی و کنترل پروژه» و «کمیته پشتیبانی و امنیت» تشکیل شدند. با تشکیل کمیته‌ها و با انتشار فراخوان، جشنواره در ۲۰ آذر 1400 رسما جشنواره کار خودش را آغاز کرد.

وی ادامه داد: مستند شاخه‌ای بزرگ از صنعت برنامه‌سازی است. مهم‌ترین کارکرد برنامه‌های «مستند» آگاهی بخشی است که در این باره رسانه‌ها سعی می‌کنند آثاری با کیفیت و با پشتوانه پژوهشی تولید کنند. ۳۸۷ اثر در بخش‌های مختلف جشنواره دریافت شد که پس از پالایش اولیه ۲۵۵ اثر به مرحله داوری راه پیدا کردند و از این تعداد ۹۸ اثر در بخش گزارشی، ۴۶ اثر در بخش مستند محض، ۴۳ اثر در بخش مستند داستانی، ۴۲ اثر در بخش مستند چهره نگاری و ۲۶ اثر هم در بخش مستند بازسازی قرار دارد.

معاون صدا با ارائه آمار آثار ارسالی به جشنواره اظهار کرد: در بخش موضوعی جشنواره هم در چهار موضوع مدافعین حرم، مدافعین سلامت، دفاع مقدس و محیط زیست با تمرکز بر مساله آب، زبان فارسی و گردشگری دریافت شد. ۲۲۱ اثر هم در بخش مردمی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که پس از پالایش اولیه ۱۱۵ اثر به مرحله نخست داوری ارسال که تعداد ۲۵ اثر آن شایسته حضور در مرحله دوم داوری شناخته شدند. در بخش مستند نگاری رادیویی هم ۲۸ اثر به جشنواره ارسال شد که ۵ اثر آن به مرحله نهایی جشنواره رسیدند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: علی رغم شرایط و محدودیت‌هایی که از طرف برگزار کنندگان جشنواره درباره تعداد آثار ارسالی از شبکه‌ها تعیین شده بود، شاهد استقبال گسترده برنامه‌سازان در شبکه‌های ملی و استانی از جشنواره بودیم.

برنامه سازان سربازان میدان جنگ نرم

وحید جلیلی قائم مقام رییس سازمان صداوسیما از دیگر سخنرانان نخستین جشنواره ملی مستند رادیویی «پژواک» گفت: هنرمند با نگاه زیبای خود می‌تواند زیبایی‌ها را حتی در دل سنگ، کشف کند. البته در این بین نگاه‌های دیگری هم هست که نه تنها زیبایی‌ها را نمی نوازد بلکه به انکار آن نیز بر می‌خیزد.

وی به صورت واگویه و درد دل با همکاران سازمانی خودش ادامه داد: پس از فوت محمدرضا شجریان دوستان سلبریتی استوری زده بودند که بزرگترین سوگ اجتماعی در ایران بعد از مرگ مصدق. به دوستان گفتم بایستی سیمرغ بلورین گنجاندن چند دروغ را به این آقا تقدیم کنیم. مگر این‌ها تشییع ۷۲ تن شهید هفت تیر را ندیدند، همدلی مردم را در شهادت شهید رجایی ندیدند. زیبایی و شکوه تشییع حضرت امام خمینی و حاج قاسم را ندیدند. آنجا بود که متوجه این مهم شدم که ما با جریان خشن سانسور مواجه هستیم.

قائم مقام رییس سازمان صداوسیما بیان کرد: همیشه در ۲۲ بهمن، سالروز پیروزی انقلاب اسلامی اخبار معطوف بود به تصویر کشیدن چند خیابان اصلی در پایتخت اما امسال در سالروز پاسداشت پیروزی انقلاب اسلامی، اخبار ساعت ۱۴ از روستاها شروع شد. در واقع ایران خلاصه نمی‌شود به چند خیابان در پایتخت.

جلیلی در پایان عنوان کرد: مقام معظم رهبری فرمودند که ما در بزرگ‌ترین جنگ نرم هستیم. معتقدم همه شما سربازان این میدان هستید، میدانی که در آن خصم، ظالمانه‌ترین رفتارها را بر خودش مباح می‌داند. این ماییم و این میدان و چیزی برای پیروزی در آن کم نداریم. ما دو راه در پیش داریم یک سری امتیاز و مشکلات داریم، با تمام داشته‌ها و نداشته‌هایمان بایستی در جنگ نرمی که دشمن طراحی کرده پیروز میدان باشیم و بر مشکلاتمان غلبه کنیم.

جشنواره مستند گامی به سوی تحول

در بخشی از این برنامه علی رجب سلمانی دبیر جشنواره طی سخنانی اظهار کرد: از اینکه بنده و همکارانم در نخستین جشنواره ملی مستند رادیویی «پژواک» افتخار آن را داریم که در خدمت خانواده بزرگ و صمیمی رادیو باشیم، خوشحالیم و از اینکه توانستیم به لطف خداوند متعال بستری را فراهم آوریم که مستندسازان، استادان و اندیشمندان، هنرمندان، خبرنگاران و مدیران گردهم بیایند تا در این رویداد بزرگ رسانه‌ای از بهره‌مند شویم. خوشحالیم که گامی به سوی تحول برداشتیم.

وی ادامه داد: دبیرخانه جشنواره مستند با اندوخته‌ای ارزشمند و تجربیات گرانمایه از جشنواره‌های پیشین معاونت صدا و با بهره‌گیری از حمایت‌ها و هدایتگری‌های معاون صدا و رهنمودهای رییس سازمان صداوسیما نخستین دوره خود را با قالب و اهدافی نو طراحی و در طی چندین ماه کار و تلاش، به اجرا گذاشت. پس از تشکیل شورای سیاستگذاری و گروه کارشناسی، چشم انداز‌، اهداف و سیاست‌ها و در نهایت برنامه‌ای جامع برای احیای ساختار مستند رادیویی تهیه شود که برگزاری این جشنواره بخشی از آن برنامه جامع است.

رجب سلمانی در پایان تصریح کرد: تدوین آیین نامه منطبق بر سیاست‌های سازمان صداوسیما، تدوین شاخص‌های داوری براساس مولفه‌های بومی شده بین‌المللی و تعیین رویکردهای موضوعی، نمونه‌هایی از ریشه‌های این جشنواره در خان اول است. استقبال کیفی از اولین جشنواره ملی مستند به اندازه‌ای بود که داوران به دلیل محدودیت در معرفی برگزیدگان تعدادی از آثار راه یافته به بخش نهایی را در کنار برندگان شایسته تقدیر دانستند و در افتتاحیه جشنواره «پژواک» از تهیه کنندگان این آثار تقدیر می‌شد.

مستند «متولد بهمن» به تهیه کنندگی مونا توسلی از سوی رادیو قرآن اولین اثر است که از سوی هیات داوران قدردانی شد. دومین اثر که تجلیل شده مستند «پرونده» به تهیه کنندگی کتابچی از رادیو اقتصاد بود.

سومین مستند که از آن قدردانی شد مستند «زمین زیر پای برج به تهیه کنندگی تکتم اعتبار از مرکز خراسان جنوبی و اما اثر بعدی که از سوی هیات داوران شایسته تجلیل دانسته شده است. مستند «چرشنبه» به تهیه کنندگی محمدفرنام از مرکز اردبیل و مستند «مدال» به تهیه کنندگی رقیه آقازاده از رادیو ورزش هم جزو مستندهای تجلیل شده بودند..

آثار جشنواره رادیویی «پژواک» در سه بخش اصلی، مردمی و مستند بررسی خواهد شد و برگزیدگان ۴ خرداد در مراسم پایانی در مرکز همایش‌های سازمان صدا و سیما معرفی خواهند شد.

انتهای پیام/