سریال ۴۸قسمتی «نجوا» به تهیه‌کنندگی سعید
شاهسواری و کارگردانی ابراهیم شیبانی یکی از آثار داستانی تلویزیون است که از ۱۴مهرماه
به روی آنتن شبکه یک سیما رفته است. این سریال از شنبه تا چهارشنبه ساعت۲۲:۱۵ پخش
می‌شود و بازیگرانی چون محمدعلی نجفی، سجاد افشاریان، مسعود کرامتی، پوریا رحیمی‌سام،
نغمه ارجمند و الهام نامی در آن ایفای نقش می‌کنند.

ایوب آقاخانی نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر نیز در
سریال «نجوا» حضور دارد و ایفاگر نقش ساعد یگانه است؛ او که تاکنون چند اثر نمایشی
را به رشته تحریر درآورده و کارگردانی نمایش‌‌های مختلفی را به عهده داشته درباره
چگونگی حضورش در سریال «نجوا» و جزییات نقش ساعد یگانه با «صبا» گفت‌وگو کرد.

شما سال‌هاست در تئاتر حضور دارید و یکی از
هنرمندان فعال این عرصه هستید؛ اما با این وجود در تلویزیون بسیار کم‌کارید و تا
آن‌جا که می‌دانم به‌جز حضور در سریال «نجوا»، با تلویزیون همکاری نکرده‌اید.

خیر، این‌گونه نیست و قبلا نیز با تلویزیون همکاری کرده‌ام اما
از آخرین حضورم در تلویزیون سال‌ها می‌گذرد. یعنی در عرصه تلویزیون همیشه دیر به
دیر و گزیده کار کرده‌ام. اگر اولین همکاری‌ام با تلویزیون را در نظر بگیرید از
سال۱۳۷۸ به‌عنوان نویسنده و بازیگر با پروژه‌‌های مختلف همکاری کرده‌ام.

از فعالیت‌‌های دیگرتان در تلویزیون بگویید.

در سال۱۳۹۱ طی همکاری با احمد امینی در سریال ایشان که
«داوران» نام داشت، ایفای نقش کردم و پس از آن نویسندگی «پازل» به تهیه‌کنندگی محمد
پیرهادی و کارگردانی ابراهیم شیبانی را به عهده داشتم که مینی‌سریالی پنج‌قسمتی
بود و بازیگرانی چون خانم شقایق فراهانی و آقایان رضا کیانیان و اصغر همت در آن
ایفای نقش می‌کردند که دو سال پیش از شبکه اول سیما به روی آنتن رفت.

شما هنرمند پرانرژی و فعالی هستید اما چرا
حضورتان در تلویزیون این‌قدر کم‌رنگ است؟

واقعیت این است که در عرصه تلویزیون پیشنهادهای زیادی دارم،
اما آنچه برایم بسیار بااهمیت است کیفیت فیلمنامه و تیمی است که پشت پروژه قرار
دارند. یعنی اگر فیلمنامه اقناع‌کننده نباشد و عوامل پروژه مربوطه، قابل اعتماد
نباشند ترجیحم این است که در عرصه تئاتر به تلاش و فعالیتم ادامه دهم؛ زیرا واقعیت
این است که برای من و دوستانی که در تئاتر همواره در حال تکاپو و تلاش هستیم، کندی
و فرسایشی‌بودن تولید آثار تلویزیونی آزاردهنده است و اگر انگیزه‌ای مانند
فیلمنامه خوب و عوامل خوب وجود نداشته باشد، چند برابر بیش از اشخاصی که کار نمی‌کنند
یا مانند ما اهل تکاپو نیستند آزار می‌بینیم. از طرفی من کم‌حوصله‌ام و ترجیح می‌دهم
انرژی‌ام را صرف آثاری کنم که بنا به همین دو دلیلی که گفتم به آن‌ها ایمان داشته
باشم.

با این تفاسیر
سریال «نجوا» چه ویژگی‌‌هایی داشت که حضور در آن را پذیرفتید؟

فیلمنامه سریال
«نجوا» آن‌قدر برایم اقناع‌کننده بود که برای حضور در آن حدود چهار سال منتظر
ماندم. یعنی از اولین صحبتم با آقای سعید شاهسواری تهیه‌کننده و نویسنده سریال تا
به نتیجه رسیدن آن چهار سال طول کشید و طی این مدت صبر کردم تا اثر به مرحله تولید
برسد. در این فاصله تقریبا حضور در هیچ پروژه‌ای را نمی‌پذیرفتم؛ زیرا من و دیگر
عوامل همواره خوش‌بین بودیم که پروژه «نجوا» به‌زودی کلید خواهد خورد.

بله تا آن‌جا که
می‌دانم فیلمنامه «نجوا» چهارسال پیش نوشته شده بود و قرار بود به مرحله تولید
برسد که این روند با وقفه‌‌هایی مواجه شد.

به هر صورت از
همان ابتدا که فیلمنامه را خواندم و قرار بود ایفاگر نقش دیگری باشم. گفتم مایلم
بخشی از این اثر باشم و پای کار ماندم تا بالاخره به نتیجه رسید. این‌ها را می‌گویم
که حد و اندازه حساسیتم را بدانید وگرنه خیلی سینما و تلویزیون را دوست دارم اما
با این حال واقعا حاضر نیستم اعتبار نصف‌ونیمه‌ام که در تئاتر با تلاش و صبر و سخت‌کوشی
و مداومت به دست آمده، با حضور در پروژه‌‌های غیرقابل دفاع از دست برود.

که البته تعداد
این آثار غیرقابل دفاع کم نیست.

بله، متاسفانه بیشتر
آثار را شامل می‌شود.

شما نمایشنامه‌‌نویس
هستید و سال‌ها در این زمینه قلم زده‌اید. به نظر شما و به‌طور کلی ضعف عمده
فیلمنامه‌‌های تلویزیونی چیست؟

بزرگ‌ترین اشکال
عمومی فیلمنامه‌‌های تلویزیونی عاری بودن و بری بودن از حداقل ارزش‌های دراماتیک و
ادبی است. یعنی بیشتر آثار یک موقعیت را در نظر می‌گیرند و چند شخصیت و چندخط
دیالوگ به مجموع آن می‌افزایند، بدون آن‌که در پرداخت شخصیت‌‌ها و دیالوگ‌نویسی و
دیگر عناصر قصه وسواس به خرج دهند. برای من بسیار مهم است در اثری حضور یابم که حتی‌الامکان
برای ادبیات احترام قائل شود و به اندازه کافی از ضرورت تولید برخوردار باشد.

منظورتان از
ضرورت تولید چیست؟

پس از خواندن
بسیاری از فیلمنامه‌‌های پیشنهادی با خودم می‌گویم چرا باید چنین اثری تولید شود و
آن اثر قرار است چه دردی ازما دوا کند؟ به‌طور مثال در سریال «داوران» ساخته آقای
احمد امینی خیلی خوب می‌دانستم که ضرورت تولید چنین اثری چیست؛ زیرا به هرحال مردم
باید از حقوق شهروندی خود آگاه باشند درصورتی‌که آن‌ها بر مبانی درک حقوق از لحاظ
قانونی مسلط نیستند و درباره آن چیزی نمی‌دانند. سریال «داوران» در این زمینه به
مخاطبان کمک می‌کرد تا به برخی از حقوق و قوانینی که با آن‌ها زندگی می‌کنند بی‌آنکه
درباره‌شان چیزی بدانند، مسلط شوند و نسبت به آن موارد مهم، آگاهی یابند. رسالت
سریال «داوران» همین بود. حال آن سریال فیلمنامه خوبی داشت و آقای احمد امینی یکی
از بهترین کارگردان‌‌های سینما و تلویزیون ساخت آن را به عهده داشت که همه این‌ها باعث
شد حضور در آن پروژه را بپذیرم.

در سریال «نجوا»
این ضرورت تولید به چه صورت است و لزوم ساخت آن چیست؟

در سریال «نجوا» ذره‌بین
روی مسائل و آسیب‌‌های اقتصادی و فساد در بدنه اقتصاد است و همین موضوع باعث می‌شود
اثر به‌روز باشد و من نیز برای حضور در آن رغبت بیشتری داشته باشم و چه خوب که
نویسنده آن سعید شاهسواری است که قلم سترگی دارد و ادبیات را به‌خوبی می‌شناسد و
زبان بازی دیالوگ را خوب بلد است. وقتی که در پروژه «نجوا» حضور دارم احساس نمی‌کنم
که آمده‌ام تا در حوزه تصویر خودم را نمایش بدهم. من در این سریال حضور دارم تا یک
بار فرهنگی را از زمین بلند کنم.

گفتید بزرگ‌ترین
ویژگی سعید شاهسواری این است که صرفا تهیه‌کننده نیست. او نویسنده است و دغدغه‌‌های
فرهنگی و هنری دارد و دست به قلم است و همه این‌ها باعث می‌شود نگاه متفاوتی به
مقوله سریال‌سازی داشته باشد.

دقیقا همین‌طور
است. بی‌شک تهیه‌کننده‌ای که خودش نویسنده است درک متفاوت‌تری نسبت به پروژه دارد.
از طرفی تدوین سریال به نیز عهده اوست که همه این‌ها امتیازهای سعید شاهسواری است.

و درنهایت خروجی اثر،
سریال «نجوا» است که نسبت به دیگر آثار در حال پخش یک سر و گردن بالاتر است.

بله، همین‌طور است.
این را هم می‌دانم بسیاری از مخاطبانی که آثار دم‌دستی‌تری را دنبال می‌کنند مخاطب
این سریال نیستند. اما به هرحال خوشحالم که در این پروژه حضور دارم.

شخصیت ساعد یگانه
چه ویژگی‌‌هایی داشت که شما را ترغیب کرد این نقش را بازی کنید؟

مهم‌ترین ویژگی
ساعد یگانه این بود که برعکس بسیاری از شخصیت‌‌های سریال «نجوا» به من اجازه می‌داد
که تعریف چندلایه‌ای از نقش ارائه دهم؛ این موضوع برای یک بازیگر جذاب است حتی اگر
طول نقشش کوتاه‌تر از نقش‌‌هایی باشد که دائما و در طول اثر همواره حضور دارند اما
فقط یک لایه دارند. لااقل آن‌هایی که بازیگری را به‌عنوان یک دغدغه می‌شناسند و می‌فهمند
متوجه عرض من می‌شوند. بگذارید ساده‌تر و عامیانه‌تر بگویم خیلی مهم است بازیگر
بتواند در ارائه نقش به گونه‌ای پیش برود که مطمئن باشد عده‌ای دیگر از همکارانش نخواهند
توانست بدان گونه پیش بروند.

و این امکان چه
زمانی و چگونه رخ می‌دهد؟

این اتفاق زمانی
می‌افتد که نقش چنین اجازه‌ای به بازیگر بدهد. البته اگر آقای شاهسواری که یکی از
فرهنگی‌ترین آدم‌های تلویزیون و سینماست به من می‌گفت نقش دیگری را بازی کنم می‌پذیرفتم
و بر سر این موضوع خیلی با او چانه نمی‌زدم. اما درباره پذیرفتن نقش ساعد یگانه
بسیار خوشحالم زیرا تا الان که حدود نیمی از سریال به روی آنتن رفته بازخوردهای
خوبی از مخاطبان گرفته‌ام و خداراشکر آن‌ها نیز به این قضیه اذعان دارند که پشت آن
صورت مهربان و آرام ساعد یگانه چیزهایی نهفته است و آن‌ها نیز حسش می‌کنند.

چه عنصری در بازی
شما وجود داشته که مخاطب را به این درک رسانده است؟

لایه‌لایه بازی
کردن و بموقع بازی کردن؛ یعنی نه آن‌که درون‌مایه شخصیت را در اولین پلان لو بدهیم
و نه آن‌که بخشی که به مخاطب ارائه می‌دهیم، عکس آن چیزی باشد که در درون اوست. به
عبارتی صادق بودن در عین مهندسی جزء‌به‌جزء نقش، کاری است که واقعا چالش جذابی را
ایجاد می‌کند. ساعد یگانه واجد چنین ویژگی‌‌هایی بود و این اجازه را به من داد تا
وسوسه‌‌ها و دغدغه‌‌های بازیگری‌ام را تا حدودی در آن متجلی کنم که به لطف
پروردگار و توجه مخاطبان تصورم این است که تا الان این اتفاق افتاده و روند موجود نوید
این را می‌دهد که خطا نکرده‌ام و خدا را شاکرم که در انتخابم اشتباه نکرده‌ام.

به‌عنوان بازیگر
چه مولفه‌‌هایی را به نقش اضافه کردید و آن ساعد یگانه‌ای که در فیلمنامه وجود
داشت با یگانه‌ای که آن را جلوی دوربین بازی کردید چه تفاوت‌‌هایی دارد؟

درواقع من شخصیتی
را بازی کردم که سطر به سطر آن در فیلمنامه آمده بود و در این بخش چیزی به آن
نیفزوده‌ام. آنچه من به‌عنوان بازیگر اضافه کردم امضای خودم در بازی نقش بود.
بسیاری دیگر از همکارانم اگر این نقش را بازی می‌کردند این احتمال وجود داشت که در
ارائه مولفه‌‌های لازم به مخاطب تقدم و تاخر را از دست بدهند. من یک سال در پروژه
«نجوا» حضور داشتم و پیش از ضبط هر سکانس، یعنی شب‌های پیش از فیلمبرداری یا صبح
همان روز با آقای شاهسواری تماس می‌گرفتم و می‌گفتم با وجود آن‌که قبلا فیلمنامه
را خوانده‌‌ایم اما به من بگو قبل و بعد از فلان سکانس چه اتفاقاتی رخ داده است.
باید می‌دانستم که طی آن سکانس و دقیقا در همان روز، کدام صحنه از افشاگری نقش رخ
می‌دهد تا آن را حفظ می‌کردم. صادقانه بگویم که خیلی از همکارانم در عرصه بازیگری
این وسواس را از دست داده‌اند. آن‌ها به این فکر می‌کنند که معقول به نظر برسند و
دیالوگشان را درست ادا کنند و خطا نکنند و صرفأ به همین موارد بسنده می‌کنند.

بله، تاثیر وسواس
شما این است که با آن‌که تاکنون حضور مستمری در سریال نداشته‌اید اما دیده شده‌اید.

بله، در نیمه اول
سریال از قسمت دهم به بعد آرام‌آرام وارد قصه شده‌ام و هرچند قسمت یک بار توسط
مخاطبان دیده شده‌ام که رفته‌رفته این حضور پررنگ‌تر می‌شود اما جالب است که در
میان آن همه شخصیت از سوی مخاطبان این همه بازخورد دریافت کرده‌ام. دلیل این اتفاق
چیست؟ بدون تردید این اتفاق محصول وسواس و دقت در اجرای نقش است که من اسمش را
امضای بازیگر می‌گذارم؛ من جز رعایت این موارد به دیالوگ‌‌های زیبای آقای شاهسواری
و سکانس‌‌های سنجیده ایشان چیزی را اضافه نکرده‌ام. البته این وسواس و دقت وظیفه
بازیگر است اما خب این وظیفه کمتر توسط همکارانم رعایت می‌شود و همین موضوع سبب می‌شود
سطح متوسطی از بازیگری را در تلویزیون تجربه کنیم.

مورد دیگر این‌که
شما در ارائه نقش برای دیده شدن تلاشی نکرده‌اید و به‌اصطلاح قصد خودنمایی مقابل
دوربین را نداشته‌اید. به نظرم همین روند باعث شده که بازی شما دیده شود.

این هم نگاه
جالبی است و امیدوارم همین‌طور باشد.

سوال دیگری
ندارم. اگر ناگفته‌ای دارید بفرمایید.

خیر. حرف خاصی
نیست و از شما بابت این گفت‌وگو ممنونم.

وحید خانه‌ساز