مائده مرتضوی نویسنده و روزنامه‌نگار در گفتگو با خبرنگار سینمایی صبا با اشاره به اینکه اکران ۲ مستند «پنهان» به کارگردانی شیرین‌ برق‌نورد و «برندگان» به کارگردانی امید عبدالهی در قالب یک بسته که این روزها روی پرده سینماهای «هنروتجربه» است، بسیار خوب و هوشمندانه است، بیان کرد: درون‌مایه این ۲ مستند بهم نزدیک است و باعث می‌شود مخاطب دچار آشفتگی نشود چراکه وقتی ۲ اثری که هیچ ارتباطی بهم ندارند، پشت سر هم نمایش داده می‌شوند، ممکن است آزاردهنده باشد و بسیار خوب است همانند بسته مستند «پنهان-برندگان» این مساله برای فیلم‌هایی که قرار است پشت سر هم پخش شوند، رعایت شود.

وی با اشاره به اینکه مستند «پنهان» درون‌مایه جهان‌وطنی دارد، گفت: اگرچه این مستند درباره دیوار برلین است اما با افراد مختلف که ملیت‌های متفاوتی دارند، مصاحبه شده است و درون مایه جهان‌وطنی دارد که مقاومت درباره محدودیت است یعنی اگر دیوار را نماد محدودیت و مرزی که باعث جدایی بین ۲ گروه شده است، در نظر بگیریم، می‌تواند برای مخاطب باورپذیر باشد و با آن همذات‌پنداری کند.

این مترجم و نویسنده ادامه داد: در تمام مدتی که «پنهان» را تماشا می‌کنیم به این فکر نمی‌کنیم که مشغول تماشای یک مستند درباره دیوار برلین هستیم بلکه به این موضوع فکر می‌کنیم که «پنهان» مستندی درباره موانعی که بر سر راه افراد به واسطه مرزهای کشیده شده، است و باید بگویم انتخاب دیوار برلین، انتخاب هوشمندانه‌ای برای بیان بسیاری از حرف‌های مهم از جمله ملیت بود.

مرتضوی تاکید کرد: نریشن ابتدای فیلم که به صورت زیرنویس برای مخاطب به نمایش درآمد جزو نقاط قوت فیلم بود همچنین می‌توان صحبت درباره ملیت افراد و عنوانی که در پاسپورت آن‌ها درج می‌شود که یک عامل جداکننده است، جزو دیگر بخش‌های جذاب این مستند برشمرد.

وی با بیان اینکه نقطه ضعف خاصی در مستند «پنهان» ندیده است، مطرح کرد: فیلمساز می‌توانست تصویری از افرادی را که با آن‌ها مصاحبه شده است، به نمایش بگذارد و تنها دیوار برلین را به تصور نکشد البته این سلیقه فیلمساز است و نمی‌توان به آن ایراد گرفت همچنین ممکن بود چشم مخاطب از دنبال کردن زیرنویس فیلم خسته شود اگرچه فیلمساز ممکن است این فیلم را تنها برای مخاطب فارسی‌زبان نساخته باشد و احتمالا به همین دلیل زبان اصلی فیلم هم فارسی نیست.

این روزنامه‌نگار درباره مستند «برندگان» نیز مطرح کرد: به محض اینکه نمایش این مستند در سینما آغاز شد از خود سوال کردم این مستند چگونه به پخش رسیده است؟ چراکه مهاجرت مساله‌ای حساسیت برانگیز است و به گونه‌ای ما باید در کشورمان به وطن علاقه داشته باشیم و آن را زنده نگه داریم در همین جا بگویم که این موضوع وجه مشترک با فیلم اول است که می‌گوید وقتی ملیت به تو تحمیل می‌شود باید به برخی مسایل افتخار کنی و آن را بپذیری اما گاهی اوقات انسان قصد بیرون آمدن از این دایره محدودیت را دارد و مساله مهاجرت به میان می‌آید.

مرتضوی ادامه داد: زمانی که در فیلم سال برنده شدن لاتاری را دیدم متوجه شدم فیلم مدت‌هاست توقیف بوده و وقتی با امید عبدالهی صحبت کردم، گفت این مستند ۶ سال توقیف بوده است.

وی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد پروسه تولید مستند «برندگان» سخت بوده است، مطرح کرد: برای این مستند بسیار زحمت کشیده چراکه پیدا کردن شخصیت‌هایی که زندگی آن‌ها به لحاظ روایی جذاب باشند بسیار سخت است و هر کس هم نمی‌تواند جلوی دروبین یک مستند بنشیند. اگر بخواهم از نقطه قوت این مستند بگویم باید درباره دو قصه‌ای که پشت هم در «برندگان» آمده است، صحبت کنم.

این نویسنده افزود: قصه «شهریار» و «شهاب» به نوعی کامل‌کننده یکدیگر بود و آینده شهریار که آهنگسازی جوان بود می‌توانست به میانسالی «شهاب» کشیده شود که به نوعی هوشمندی فیلمساز زمانی خود را به رخ کشید که داستان «شهریار» را در زمانی درست تمام کرد. نقطه قوت دیگر این فیلم هوشمندی در زوم دوربین بود در حقیقت کارگردان «برندگان» آدم‌های اطراف کاراکترها را فراموش نکرده و مخاطب صرفا با شخصیتی که بگوید می‌خواهم مهاجرت کنم، طرف نبود در حقیقت ما با خانواده افراد و موقعیتی که کاراکتر به لحاظ شغلی و عاطفی داشت، آشنا می‌شدیم.

مرتضوی با بیان اینکه نمایش «برندگان» در این زمان هم خالی از لطف نیست، تصریح کرد: موضوع مهاجرت در جامعه ما به دلیل شرایط اقتصادی روز جامعه تبدیل به مساله مهم برای مردم شده و شاید خیری در آن بوده است که «برندگان» در این زمان که مردم ما با مهاجرت دست به گریبان هستند، اکران شود.

وی ادامه داد: وجه درونی مساله مهاجرت در این فیلم تنها گرفتن پاسپورت آمریکایی یا گرین کارت نبود بلکه این مستند نشان می‌دهند آدم‌ها قصد دارند از درون خود فرار کنند یعنی به دنبال چیزی می‌گردند که نیازمند سفری درونی است و شاید این تلاشی که برای خروج از کشور دارند، پیمودن راه است.

مرتضوی در پایان با اشاره به اینکه بسته مستند «پنهان-برندگان» مانند آیینه‌ست که می‌توان حال امروز جامعه را در آن دید، خاطرنشان کرد: این بسته مستند درباره انسداد جمعی است که ما امروزه با آن طرف هستیم انگار به دیواری رسیده‌ایم که گذر از آن مشکل است در حقیقت هم قصد برگشت نداریم، هم شاید قدرت خراب کردن آن را در خود نمی‌بینیم و بین ماندن و رفتن هستیم. ما می‌توانیم خودمان را در این بسته مستند ببینیم و احساس نکنیم در دنیا تنها هستیم بلکه به این حس برسیم بسیاری از مردم دنیا شبیه ما هستند تا شاید تحمل این روزها برایمان آسان شود.

انتهای پیام/