زهره صحت به بهانه ترجمه کتاب «عکاسی روشی برای مطالعات اجتماعی» نوشته استن لانگمن و دیوید پیک که به تازگی به همت نشر پرگار به چاپ رسیده است، در گفتگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری صبا گفت: من عکاسی مستند کار می‌کنم و به تبع آن سعی دارم شیوه‌‌های بهتر دیدن و کشف کردن را هم مطالعه کنم. این کتاب در سال ۲۰۱۸ چاپ شده و بعد از کمی بررسی متوجه شدم که این کتاب در زمینه استفاده از عکس در مطالعات اجتماعی و تحقیقات میدانی است که نویسنده خودش را در جایگاه یک محقق دیده و کتاب را تألیف کرده است.

او ادامه داد: از آنجا که عکاسی مستند رابطه عمیقی با هویت فرهنگی و اجتماعی و حافظه تاریخی دارد، این کتاب هم به نوعی برای عکاسان و محققان و جامعه هدف آن‌ها می تواند موثر باشد. به همین دلیل تصمیم گرفتم این کتاب را به فارسی ترجمه کردم.

این مترجم درباره محتوای کتاب «عکاسی، روشی برای مطالعات اجتماعی» توضیح داد: نویسندگان این کتاب مدتی در کشوری دیگر در میان مردم عادی زندگی کرده‌اند و بر اساس تحقیقات و مشاهدات و یافته های خودشان این کتاب را نگارش کردند. این محققان از عکاسی به عنوان یک روش در مطالعات اجتماعی استفاده کردند و بر این اعتقاد هستند که عکاسی می‌تواند یکی از مولفه های اصلی در مطالعات اجتماعی باشد و در این زمینه حرفی برای گفتن داشته باشد. اکنون بسیاری از مطالعاتی که در زمینه جامعه شناسی و در کل مطالعات اجتماعی انجام می شوند، عکس جایگاه اصلی در این مطالعات ندارد یا اصلا عکس برای آن‌ها کارکردی نداشته یا به ضرورت حضور عکس در تحقق پی برده نشده است، اما زمانی که روش های مختلف استفاده از عکس در این دست از تحقیقات را بدانیم، به این مهم می رسیم که عکس جای خود را در مطالعات اجتماعی باز کرده است.

او درباره بخش‌های مختلف کتاب عنوان کرد: در بخش اول درباره شیوه‌های مختلف عکاسی تحقیقاتی توضیح داده شده و مزایا و معایب هرکدام بررسی و به تفصیل بیان شده است. در بخش‌های دیگر درباره کرامت انسانی گفته است و اینکه اگر ما می خواهیم یک تحقیق اجتماعی انجام دهیم و در آن از عکس استفاده کنیم، چگونه باید شان و منزلت فردی که از آن عکاسی کرده‌ایم، حفظ شود. همچنین در فصل‌های بعدی راهکارهایی ارایه شده که با چه شیوه هایی کرامت انسانی را حفظ کرده و در فصلی دیگر درباره انواع کسب رضایت‌نامه و در فصل‌های بعدی موارد قانونی این امر را در کشورهای مختلف توضیح داده است.

زهره صحت ضمن اشاره به ترجمه کتاب قبلی خود به نام «درباره آموزش عکاسی، ابزاری برای مدرسان عکاسی» گفت: این کتاب درباره آموزش دانش عکاسی است و چطور دیدن و بهتر دیدن را یک اصل لازم برای عکاسان درنظر می گیرد و بایستی آموزش ها در مراکز علمی و دانشگاهی از آموزش تکنیک عکاسی صرف به سمت آموزش دانش نظری عکاسی سوق بهتری پیدا کند. همانطور که می‌دانیم عکاسی یک هنر وارداتی است و مسلما کتاب‌هایی هم که در زمینه دانش عکاسی انجام شده هم بیشتر ترجمه است تا تألیف. البته در سال های اخیر استادان بنامی هستند که در زمینه تالیف کتاب های عکاسی کتاب‌های بسیار ارزشمندی را به جامعه عکاسی عرضه کرده اند. اما هنوز جا دارد که روی تألیف و ترجمه مباحث نظری این حوزه بیشتر کار شود.

وی افزود: یک بخشی از عکاسی شامل تکنیک عکاسی است که من اسم آن را «دانش تکنیکی» می‌گذارم و بخش دیگر به «دانش عکاسی» بازمی‌گردد که به مبانی نظری هنر مدرن، جامعه شناسی، روانشناسی، جغرافیای روانشناسی، هویت، تاریخ، فرهنگ، ادبیات و مطالعات متفرقه عکاس مربوط است. ما هنوز در بخش مباحث نظری مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با عکاسی ضعف داریم و ما عکاسان بایستی به این دیدگاه برسیم که عکاسی داشتنِ دانش تکنیکی صرف نیست.

این عکاس اظهار کرد: اگر محققان علوم اجتماعی به این کتاب به عنوان یک مبحث اصلی در فعالیت‌های پژوهشی نگاه کنند، قابلیت تعمیم‌پذیری بیشتری برای پژوهش‌هایشان رخ می‌دهد چراکه عکس یک سند تاریخی است و به دلیل ماهیت بازنمایی که دارد نسبت به سایر هنرها به واقعیت نزدیک تر است. پس به عنوان یک سند قابل قبول می توان در تحقیقات اجتماعی به آن استناد کرد.

صحت در پایان از ترجمه یک کتاب جدید خبر داد و گفت: کتابی در دست ترجمه دارم که به عکاسی و هویت شهری می پردازد و فکر می‌کنم تا سال آینده ترجمه آن‌ تمام شود.

ندا زنگینه

انتهای پیام/