ویلن‌زنی که کمانچه‌نواز شد/ برگزاری کنسرت «پرسه در خمسه» پس از محرم

هادی منتظری نوازنده پیشکسوت کمانچه، از بنیان‌گذاران گروه موسیقی سنتی «شیدا»، عضو شورای عالی موسیقی تلویزیون و از اعضای کانون مدرسان خانه موسیقی ایران در گفتگو با خبرنگار موسیقی صبا با بیان اینکه اصولا هنر مشرق زمین یک هنر روایتی شفاهی و سینه به سینه است، درباره تدریس آنلاین که به دلیل شرایط کرونایی به عنوان گزینه ای ناگزیر اجرایی می شود، گفت: در طول اجرای قطعه موسیقی نفس‌ها باید به هم گره بخورد اما در تدریس موسیقی از طریق فضای مجازی آن ارتباط حسی و عاطفی لازم بین هنرجو و استاد برقرار نمی‌شود. موسیقی ما روح، حس و رنگ دارد و این اِلِمان‌ها باید به خوبی در فضای تدریس در جریان باشند در غیر اینصورت نتیجه مطلوبی حاصل نمی‌شود به همین دلیل من به شخصه تا جایی که بتوانم تدریس آنلاین را نمی‌پذیرم.

او ادامه داد: بسیار غم‌انگیز است که افراد بسیاری در زمینه موسیقی تحصیل کرده‌اند و برای تامین معیشت زندگی خود به جز تدریس موسیقی کار دیگری نمی‌توانند انجام دهند اما حمایت‌های لازم از طرف ارگان‌های دولتی از آن‌ها صورت نمی‌گیرد. در همه کشورها شهرداری‌ها متولی‌ موسیقی اصیل و سنتی آن مناطق هستند اما در ایران این حمایت‌ها صورت نمی‌گیرد.

کنسرت‌های آنلاین از هیچ بهتر است

این نوازنده درباره کنسرت‌های آنلاین بیان کرد: زمانی که نمی‌توانیم کنسرت زنده برگزار کنیم و با مخاطب از نزدیک در ارتباط باشیم، طبیعتا کنسرت‌های آنلاین از هیچ بهتر است.

منتظری افزود: به یاد دارم که محمدرضا شجریان همیشه جمله‌ای به کار می‌برد که در عین سادگی بسیار زیبا و عمیق بود، این جمله به خوبی می‌تواند وصف حال و هوای کنسرت‌های زنده باشد و من همیشه از آن حُسن استفاده را می‌برم. او می‌گفت زمانی که روی صحنه می‌نشینم تا اجرای خود را شروع کنم به دنبال یک جفت چشم می‌گردم، فرقی ندارد آن چشم‌ها متعلق به چه جنسیت یا سن و سالی باشند، زمانی که آن‌ را پیدا کردم برای آن یک جفت چشم‌ می‌خوانم تا بتوانم حس درونی‌ام را به خوبی به تماشاگران القا کنم.

در تلویزیون کانال هنر داشته باشیم

نوازنده کمانچه گروه «شیدا» با بیان اینکه کنسرت‎های موسیقی پاپ ضربه قابل توجهی به موسیقی اصیل ایران وارد کرده است، گفت: به عقیده من دلیل اصلی استقبال مردم از موسیقی پاپ بی‌محتوایی این نوع موسیقی است و تنها سلیقه مخاطب را تقلیل می‌دهد. برای فرهنگسازی بیشتر بین عوام جامعه در همه زمینه‌های هنری می‌توان یک شبکه تلویزیونی راه اندازی کرد که در ساعات مشخصی در روز به تک تک هنرها بپردازد و موسیقی هم لا‌به‌لای این‌ها قرار گیرد، همانطور که در تلویزیون کانال ورزش، اخبار و… داریم می‌توانیم کانال هنر هم داشته باشیم و اگر این اتفاق رخ دهد قطعا هنرمندان زیادی حاضرند که بدون دریافت هیچ مبلغی هر کدام به زعم خود در این عرصه قدمی بردارند.

به گفته وی، هنر تنها شغلی‌ست که درآمد چندانی ندارد و هنرمندان آدم‌های عاشقی هستند که تنها برای علاقه خود به کار هنری می‌پردازند.

این ردیف‌دان و آهنگساز با بیان اینکه محمدرضا لطفی استاد ردیف‌نوازی او در دانشکده هنرهای زیبا بوده است، درباره برخی ویژگی‌های این استاد فقید موسیقی تصریح کرد: لطفی خیر و برکت زیادی برای موسیقی اصیل ما با خود به همراه داشت و انسان مدیر و دلسوزی بود و با وجود سن زیاد هر روز از ساعت 6 صبح تا 10 شب به مکتب‌خانه می‌رفت و به جوان‌تر‌ها با علاقه و حوصله موسیقی تدریس می‌کرد.

استاد لطفی دلسوزانه و رندانه یک ویلن‌زن را تبدیل به کمانچه‌نواز کرد

منتظری در ادامه درباره نحوه علاقه‌مند شدن خود به نوازندگی کمانچه خاطرنشان کرد: من در ابتدا با ساز ویلن وارد دانشکده هنرهای زیبا شدم، محمدرضا لطفی پس از شنیدن صدای سازم، من را تشویق به نواختن کمانچه کرد و اصول اولیه نواختن این ساز را به من آموخت پس از آن دیگر ردیف‌نوازی را با کمانچه کار کردم و ویلن را کنار گذاشتم. در حقیقت او بسیار ظریف، دلسوزانه و رندانه یک ویلن‌زن را تبدیل به کمانچه‌نواز کرد.

این مدرس دانشگاه افزود: در آن زمان در دانشکده حدودا پنج یا 6 نفر کمانچه‌نواز بیشتر نبودیم اما در حال حاضر به گونه‌ای شده است که شاگردهای من، خود شاگردهای دیگری دارند در واقع به قدری کمانچه‌نوازی رونق پیدا کرده است که مدام این ساز در حال ساخته شدن است. به زعم من بخشی از تعدد نوازندگان کمانچه و رسیدن پنج نفر به پنج هزار نفر نوازنده این ساز نتیجه تلاش من و شاگردانم و امثال ما در طی این سال‌ها بوده است.

به گفته وی، هم‌‌اکنون در تهران حدودا 500 آموزشگاه موسیقی در حال فعالیت هستند که نشان‌دهنده رشد چشمگیر عرصه موسیقی در میان عموم مردم است و جای خوشحالی دارد.

منتظری با ذکر این نکته که کمانچه فقط مختص نواحی شرق نیست و در همه دنیا نواخته می‌شود، توضیح داد: کمانچه، سازی بین‌المللی است لیکن شکل و شمایل آن در هر کشور نسبت به فرهنگ صوتی که برای سازهای خود دارند متفاوت است. دسته آن می‌تواند بلند یا کوتاه باشد و تعداد سیم‌های آن از دو تا چهار سیم متغیر است که این موضوع در صدادهی ساز تاثیر مستقیم دارد.

این نوازنده پیشکسوت در پایان از برگزاری کنسرت «پرسه در خمسه» خبر داد و گفت: به احتمال زیاد پس از ماه محرم و اتمام مراحل اداری و مالی، کنسرت «پرسه در خمسه» را با حسام الدین سراج و به سرپرستی من در فرهنگسرای نیاوران اجرا خواهیم کرد. سازهای این اجرا متشکل از سنتور، تار، دف، تنبک، کمانچه و قرار بر این است که من یا حسام الدین سراج قطعاتی را روی یکی از غزل و یا قصیده‌های نظامی بنویسیم و در این کنسرت اجرا کنیم.

دنا خواج‌زاده

انتهای پیام/