به گزارش خبرنگار سینمایی صبا، رایا نصیری کارگردان فیلم مستند «کوچ خاک» محصول سال ۱۳۹۴ است. این فیلم درباره‌ چهار پسر افغانستانی‌ست که خانواده‌ آن‌ها در پی جنگ‌های داخلی خود در سال‌های قبل، همراه با فرزندان‌شان به ایران مهاجرت کرده‌اند؛ جنگ‌هایی که بعد از بیست سال حالا دوباره تکرار شده‌اند.

این مستندساز همچنین به عنوان مشاور کارگردان و طراح صحنه در همکاری با پروژه «وقت جیغ انار»به نویسندگی و کارگردانی گراناز موسوی که محصول مشترک افغانستان، ایران و استرالیا است، مدتی را در افغانستان سپری کرده و با مردم آنجا هم‌کلام شده است.

نصیری در گفتگو با خبرنگار سینمایی صبا درباره وضعیت جنگ تکراری در کشور افغانستان گفت: من نه سواد سیاسی دارم و نه جامعه‌شناس هستم که بتوانم درباره تاریخی که بر جامعه افغانستان می‌گذرد، نظر دهم، هرچند که برای یک فیلمساز سخت‌ست که در جامعه موجود خودش را از مسائل اجتماعی و سیاسی پیرامونش کنار بکشد و چشم بر آن‌ها ببندد چراکه ریشه تمامی مشکلات موجود از سیاستی‌ست که حاکم می‌شود.

نسبت به وضعیت افغانستان خیلی متاسف و نگران هستم

او ادامه داد: در ابتدا باید به عنوان یک انسان ابراز کنم که نسبت به وضعیت افغانستان خیلی متاسف و نگران هستم. این فاجعه قطعا پیامدهای بسیار زیادی در منطقه خواهد داشت. ما به دلیل هم‌مرز بودن‌مان، هم‌زبان و هم‌دین بودن‌مان با افغانستان و خیلی مسائل دیگر به احتمال زیاد درگیر مسائل مشترکی خواهیم شد که سال‌ها قبل هم آن را تجربه کرده‌ایم مثلا سر ریز شدن پناهجویان مظلوم افغانستانی به ایران یکی از آن‌هاست که همین حالا هم شاهد آن هستیم.

این مستندساز تصریح کرد: خواهش و آرزویم این است که مسئولان هرچه سریع‌تر چاره‌ای برای آنان که به سمت ایران پناه می‌آورند، پیدا کنند و به همراه دیگر کشورهای هم‌مرز، امنیت آنان را مهیا کنند و به آن‌ها پناه دهند. مردم ایران با روی باز پذیرای این پناهجویان هستند تا وضعیت داخلی کشور افغانستان به ثباتی برسد.

سیاست کلی جهان خواستار این آشوب است

کارگردان فیلم «رو‌به‌رو» مطرح کرد: تحلیل این روزهای افغانستان برای من سخت است چراکه ما مستندسازان برای آسیب‌شناسی اتفاقات باید آن‌ها را مزه مزه کنیم، بفهمیم، درک کنیم، تحقیق کنیم و بعد تحلیل و تفسیر کنیم تا بتوانیم ذره‌ای از آن را به تصویر بکشیم بنابراین نمی‌توانم نظر شتاب‌زده‌ای داشته باشم جز اینکه بگویم غوغا در خاورمیانه حکایت قدیمی و ریشه‌داری‌ست و سیاست کلی جهان خواستار این آشوب است.

متاسفانه باید مانند شاهدی ناتوان منتظر بمانیم که چه اتفاقی می‌افتد

نصیری درباره وضعیت زنان و کودکان افغانستانی تاکید کرد: آن چیزی که از سفرم به افغانستان دریافت کردم این بود که زنان افغانستانی در اقلیت دریچه‌ تازه‌ای برای فعالیت‌های اجتماعی پیدا کرده بودند که نویدبخش بود، هرچند که در موارد بسیاری همچنان درگیر تابوها و سنت‌های رایج اجتماعی که از آنان خواسته می‌شد، بودند و به نوعی می‌توان گفت که خودشان هنوز به خودباوری نرسیده بودند تا بتوانند به شکل جدی فعالیت اجتماعی‌ داشته باشند. آن‌ها هنوز ترس‌ها و جبر موجود بر زندگی‌شان را حس می‌کردند؛ همان چیزی که در ایران هم از دیرباز بر فعالیت زنان شاهدش هستیم با این تفاوت که امکان بازنگری به اشتباه ها به شکل نسبی اما به کندی برای ما وجود دارد‌، بگذریم که با روی آمدن هر دولت، ساز جدیدی برای ما زنان زده می‌شود.

من شاهد بودم که زنان افغانستانی چگونه برای بودن تلاش می‌کردند

این مستندساز اظهار کرد: نمی‌توانم بگویم در ایران فضای مطلوبی برای ما زنان فعال در اجتماع وجود دارد چون ما همچنان بخش عمده‌ انرژی‌مان صرف اثبات و مبارزه می‌شود اما در زنان افغانستان به شکل ناراحت کننده‌ای نه تنها این انرژی صرف اثبات نمی‌شد بلکه بخش خودباوری نیز در میان آنان وجود نداشت و اجتماع بسته‌شان اصلا آن را نمی‌پذیرفت، اگر هم زنی در جامعه حضور داشت همیشه زیر ذره‌بین قضاوت و سرزنش می‌بود. با همه‌ این موارد من شاهد بودم که زنان افغانستانی چگونه برای بودن تلاش می‌کردند.

من به این نظریه که طالبان هم تغییر کرده است شک دارم

کارگردان فیلم «دژاوو» تاکید کرد: یکی از چیزهایی که درحال حاضر نگران آن هستم این است که حاکمیت طالبان چگونه می‌خواهد با فعالان زن در آن فضا برخورد کند و اصلا سرنوشت آن‌ها بعد از بیست سال تلاش برای تحول و تغییر چه می‌شود. دخترانی که بیست سال قبل و حضور طالبان را ندیده‌اند و درس خوانده‌اند، آینده‌‌شان چه می‌شود. من به این نظریه که طالبان هم تغییر کرده است شک دارم و به نوعی از شواهد موجود در این غوغا و کشتارهای‌شان بعید می‌دانم تفکر غالبی در آن‌ها دستخوش تغییری شده باشد. این‌ها همه پرسش‌هایی‌ست که متاسفانه باید مانند شاهدی ناتوان منتظر بمانیم که چه اتفاقی می‌افتد.

رایا نصیری در پایان درباره وضعیت ایران مطرح کرد: وظیفه دارم درباره روزگار امروز ایران هم اشاره‌ای کنم؛ دغدغه‌ای که بیشتر مستندسازان دچارش هستند و برای ثبت آن مطمئنا تلاش خواهند کرد هرچند که امکان نمایش نداشته باشد. نمی‌توان بر ناتوانی و بی‌توجهی مسئولان کشور برای بهبود شرایط کرونا و واکسیناسیون مردم بی‌گناه، مسائل مربوط به خوزستان و سیستان و بلوچستان، محیط زیست و خیلی موارد دیگر که باعث نابودی ایران می‌شود، چشم بست. این‌ها سندهایی از نالایقی اداره‌ مملکت‌مان در تاریخ است و مسببان آن روزگاری باید جواب پس بدهند.

عکس‌ها در کابل گرفته شده‌اند.

فروغ گشتیل

انتهای پیام/