علی عامل هاشمی نویسنده و کارگردان تئاتر که به تازگی نمایشی با عنوان «خانواده آقای هاشمی» را به قلم خودش با همکاری برادرش هادی عامل، در تماشاخانه سنگلج روی صحنه برده‌ است، در گفتگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری صبا درباره موضوع نمایش که از ۲۰ خرداد تا قبل از ماه محرم اجرا خواهد داشت، عنوان کرد: موضوع نمایش «خانواده آقای هاشمی» تئاتر ایرانی و ملی‌ست که چند دسته‌ است، مثل نمایش‌های شادی‌آور و نمایش‌های تعزیه. داستان نمایش درباره خانواده‌ایست که همگی هنرمند انواع نمایش‌های ملی‌ هستند. نیمی از این خانواده عاشق تعزیه و نیم دیگر عاشق تخت حوزی و نمایش‌های شادی‌آورند و مخالفت‌هایی بینشان وجود دارد. پدر و مادر این خانواده مدتی‌ست که فوت کرده‌اند، الان نزدیک عید است، خانواده تصمیم گرفته‌اند از غم از دست دادن مادرشان که یک‌سال از فوتش می‌گذرد، بیرون آیند. گروه شادی‌آور دوست دارند مثل هر سال به خیابان‌ها بروند و بزنند و برقصند، گروه‌ تعزیه هم با آن‌ها مشکل دارند، چراکه محرم امسال همزمان با عید نوروز است.

او به نقطه قوت نمایش اشاره و اذعان کرد: نقطه قوت این نمایش تئاتر ملی‌ست. قصه این نمایش، تئاتر است؛ تئاتری که با کم‌لطفی و کمبود حمایت و توجه مواجه است. این کم‌لطفی در حالی‌ست که مخاطبان و هنرمندان، تئاتر را خیلی دوست دارند و فرقی نمی‌کند که این هنرمندان تعزیه‌خوان‌اند یا هنرمند نمایش‌های شادی‌آور. موضوع درباره این ‌است که این افراد تئاتر را با هر شکلی که دارد، دوست دارند و حتی گه‌گاه نقش یکدیگر را هم بازی می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که این نمایش در قالبی طنز به گلایه‌ راجع‌به کم‌توجهی به تئاتر ملی پرداخته است و به دلیل داشتن زبانی طنز در انتقاد، مورد اقبال مخاطبان قرار می‌گیرد. بازیگران تئاتر ملی خانواده‌ای از هنرمندان‌ هستند که برای مردم عجیب و غریب و ناشناخته نیستند و از دل خود مردم‌اند. این نمایش نشان می‌دهد هنرمندان نمایش ایرانی با اینکه در جامعه زیاد مورد توجه قرار نمی‌گیرند اما همچنان با عشق و علاقه کارشان را انجام می‌دهند، ممکن است جلوی پاساژ‌ها یا ورودی مترو‌ها برقصند ولی با اشتیاق زیادی کارشان را دنبال می‌کنند.

با «خانواده آقای هاشمی» آمدیم ببینیم اجرای نمایش با کرونا چطور است

نویسنده و کارگردان نمایش «خانواده آقای هاشمی» درباره روند آماده‌سازی نمایش توضیح داد: این نمایش از سال‌ها پیش ذهنم را درگیر کرده بود اما زمانی که تصمیم به اجرایش گرفتیم، با توجه به باز و بسته شدن سالن‌های تئاتر تمرین‌هایمان که از اواخر بهمن ماه ۹۹ شروع شده‌ بودند، چندین بار متوقف شد. قرار بود اول اردیبهشت امسال اجرا برویم اما با تعطیلی سالن‌ها به دنبال شدت گرفتن وضعیت کرونایی شهرها، نمایش به تعویق افتاد تا اینکه در خرداد ماه روی صحنه رفتیم.

عامل هاشمی به چگونگی استقبال از نمایش با توجه به شرایط کرونا اشاره و تصریح کرد: با توجه به کرونا و پروتکل‌های بهداشتی سالن‌ها نصف ظرفیت هستند و تماشاگران باید با فاصله و با ماسک به تماشای نمایش بنشینند. با این حال استقبال تا الان خیلی خوب بوده و با توجه به این استقبال من فکر می‌کنم بعد از این چند ماه تعطیلی دل مردم برای تئاتر تنگ شده‌ است. این مدت تعطیلی سالن‌های نمایش برای هنرمندان تئاتر خیلی سخت گذشته‌ است و ما در حقیقت با این نمایش آمدیم تا ببینیم استقبال از تئاتر به چه صورت است و به نوعی پیشگام شدیم تا ببینیم روی صحنه رفتن در این شرایط چگونه است. با توجه به این که نمایش هم کمدی‌ست و نمایش کمدی برای عموم تماشاگران جذاب‌تر است، مورد استقبال خوبی قرار گرفتیم و ما هم راضی بودیم، چراکه با دیدن تماشاگرانی که حاضرند برای دیدن یک نمایش حدود یک ساعت با ماسک در سالن‌ها بنشینند لذت می‌بریم.

او در ادامه ضمن اشاره به خطر ابتلا به کرونا برای گروه‌های نمایشی، گفت: خود ما هم به عنوان گروه‌های نمایشی جان بر کف این کار را انجام می‌دهیم. ما بارها و بارها گفتیم که گروه‌هایی که روی صحنه می‌روند، خواه یا ناخواه باید اجرا بروند و اگر خدایی نکرده یکی از بچه‌های تئاتر درگیر کرونا شود، گروه کمِ‌کم دو هفته تعطیل می‌شود و این‌گونه با توجه به اینکه سالن‌ها هم نصف ظرفیت هستند از نظر اقتصادی هم به صرفه نیست. ما در راستای این مساله بحث واکسینه کردن اهالی تئاتر و حداقل گروه‌هایی که اجرا می‌روند را مطرح کردیم که این گروه‌ها بدانند حداقل تا آخر می‌توانند به اجرا ادامه دهند، چون تماشاچی یک بار برای تماشای نمایش می‌آید و می‌تواند ماسک بزند ولی اگر از اعضای گروه نمایش کسی مبتلا شود، نمایش تعطیل می‌شود و گروه عقب می‌افتد. در ابتدا از این مطالبه خیلی استقبال شد و گفتند که حتما پیگیری می‌کنیم. گفتند تعداد گروه‌هایی که اجرا می‌روند خیلی نیستند و‌ نهایتا هزار دوز واکسن کافیست ولی هیچ اتفاقی نیفتاد. حتی ما اعلام کردیم که حاضریم واکسن‌های تستی‌ و آزمایشی ساخت داخل را هم داوطلبانه بزنیم اما باز هم مورد استقبال و یا بهتر است بگویم مورد توجه قرار نگرفتیم. با این حال ما همچنان اجرا می‌رویم و خودمان مراقب خودمان هستیم تا اتفاقی برایمان نیفتد.

نمایشی را در تئاتر شهر روی صحنه می‌بریم

این بازیگر و کارگردان تئاتر درباره دیگر فعالیت‌های تئاتری‌ برادران هاشمی اعلام کرد: در حال حاضر یک نوبت اجرا برای ماه‌های آتی در تئاتر شهر داریم. برای اجرا در تئاتر شهر چند نمایشنامه با ویژگی‌های مختلف که بعضی از آن‌ها دست‌نویس خودمان است و برخی هم از نوشته‌های خارجی‌ هستند که همیشه استفاده می‌شوند، در نظر داریم که با توجه به سالن و شرایطی که برای اجرا مشخص می‌شود، یکی از مناسب‌ترین آن‌ها را انتخاب کنیم تا به کارگردانی برادرم هادی در تئاتر شهر اجرا شود، اما الان شرایط تئاتر شهر در مقایسه با بعضی سالن‌ها کمی سخت‌تر شده‌ است. علت این شرایط هم این است که با توجه به اینکه سالن‌ها به دلیل محدودیت‌های کرونا نصف ظرفیت شده‌اند، ظرفیت تئاتر شهر با نصف شدن خیلی محدود می‌شود و مثلا وقتی ظرفیت سالن ۱۰۰ نفره نصف شود و ۱۰ نفر هم مهمان خود گروه و سالن باشند، در حقیقت با توجه به هزینه‌هایی که صرف می‌شود، هیچ عایدی مالی برای گروه نمایش نخواهد داشت.

عامل هاشمی راجع‌به اینکه باتوجه به ظرفیت کم تئاتر شهر احتمال اجرای نمایش جدید در سالنی دیگر وجود دارد یا خیر، اظهار کرد: فعلا دلمان به این خوش است که تا تاریخ اجرای نمایش که احتمالا مابین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی و جشنواره تئاتر فجر روی صحنه برود، واکسیناسیون انجام شود و با کاهش محدودیت‌ها تماشاگران بیشتری در سالن‌ها حضور یابند و یا با استفاده از راه‌های دیگر بتوانیم با خیال راحت در تئاتر شهر که سالن مرکزی و شناخته شده تئاتر ایران است و همیشه با استقبال خوبی هم مواجه است، روی صحنه برویم. ما دوست داریم در سالن‌های بنامی مانند تئاتر شهر یا ایرانشهر روی صحنه برویم اما همه این‌ها به شرایط پیش روی تئاتر بستگی دارد. سالن سنگلج که در حال حاضر برای اجرای نمایش «خانواده آقای هاشمی» در آن حضور داریم، هم از لحاظ ارتفاع سقف و گردش هوا و تهویه شرایط خیلی خوبی داشته و هم ظرفیت بالایی برای تماشاگران دارد  که موضوع مهمی است. به طور کلی ما یک نوبت اجرا در تئاتر شهر داریم و باید نمایشی را در آنجا اجرا کنیم ولی با توجه به شرایط آتی باید ببینیم اگر ظرفیت سالن بیشتر نشود، چه تمهیداتی می‌توانیم بیاندیشیم تا ضرر نکنیم، مثلا می‌توانیم نمایش کم پرسناژ با هزینه کم تهیه کنیم.

او با اشاره به ناسودی نمایش‌هایی که در شرایط کرونا روی صحنه می‌روند، ادامه داد: بخشی از مشوق من و دیگر گروه‌های نمایشی برای روی صحنه رفتن در این شرایط دلی‌ است و از روی علاقه‌ای که به تئاتر داریم این کار را می‌کنیم و از آن لذت می‌بریم اما حقیقت غیر قابل انکاری هم که وجود دارد این است که تئاتر شغل ما و منبع درآمد ما است اما با شرایطی که پیش رویمان قرار گرفته، به نظرم زندگی کردن از راه تئاتر دیگر غیر ممکن خواهد بود. این در حالیست که تا قبل از شیوع بیماری کرونا درآمد من و خیلی از بچه‌های تئاتر هرچند کم یا زیاد ولی از راه همین نمایش‌ها کسب می‌شد. وضعیت الان تئاتر متفاوت است و با شرایط و محدودیت‌های کرونا و حمایت‌هایی که صورت نمی‌گیرند، تقریبا می‌توان گفت ناسود است.

لطمه ناشی از فراموشی فرهنگ تئاتر رفتن قابل جبران نیست

این فعال حوزه تئاتر با بیان اینکه به نظر من مساله مهمی که در حوزه تئاتر مطرح است، فرهنگ‌سازی برای این حوزه است، تصریح کرد: ما در دوران سختی به سر می‌بریم که علاوه بر شرایط سخت اقتصادی با بحران کرونا هم مواجهیم و در حوزه‌های مختلف مانند اقتصادی، سیاسی، سلامت و فرهنگی مورد تهاجم قرار گرفته‌ایم. من در این دوران با یک روانپزشک در ارتباط بودم و وقتی درباره وضعیت تئاتر صحبت کردیم حرف جالبی زد و به خطر کمرنگ شدن فرهنگ سینما و تئاتر اشاره کرد و گفت: اگر کرونا هم تمام شود لطمه فرهنگی و احساسی که به حوزه تئاتر و سینما وارد کرده‌ است، شاید خیلی سنگین‌تر از لطمه اقتصادی آن باشد.

عامل‌هاشمی افزود: روحیه مردم از این مدت تعطیلی تئاتر و سینما خیلی تاثیر پذیرفته‌ است و به نظرم اگر مسائل اقتصادی هم حل شوند، برگرداندن مردم به روحیه شاد قبلشان بسیار زمان‌بر و سخت خواهد بود. استقبال از سینما و تئاتر بسیار کاهش یافته و تقریبا کسی دیگر به سینما نمی‌رود و کسانی هم که به تئاتر می‌روند، ترس ابتلا به کرونا دارند. همچنین کارگردانان و بازیگران نه تنها در ایران بلکه همه جای دنیا بیشتر درگیر سریال‌های نمایش خانگی شده‌اند و پلتفرم‌های خصوصی و نمایش خانگی در حال جایگزین شدن برای سینما و تئاتر هستند. لطمه‌ای که با کمرنگ شدن فرهنگ سینما و تئاتر رفتن به جامعه وارد می‌شود، غیر قابل جبران است.

او در پایان خاطرنشان کرد: ما به عنوان هنرمندان تئاتر که بیشتر از هر کس دیگری با مردم در ارتباطیم و خطر ابتلا به کرونا تهدیدمان می‌کند، جان بر کف تلاش خودمان را می‌کنیم. اگر یکی از اعضای گروه‌های نمایشی در این دوران در بهترین تصور ممکن فقط به یک کرونای خفیف مبتلا شود، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و فقط نمایش گروه برای دو هفته تعطیل می‌شود و با توجه به نبود هیچ‌گونه حمایت در این حوزه، به نظرم کسی هم نگران تعطیلی گروه‌های نمایشی که آن‌ها را عقب می‌اندازد، نیست. با این حال ما همچنان برای دل خودمان روی صحنه می‌رویم و خدا را شکر با استقبالی هم که از نمایش می‌شود، با تئاتر رفع دلتنگی می‌کنیم. فقط امیدواریم دولت جدید و دیگر ارگان‌ها و متولیان مربوطه ترفندی برای بهبود این اوضاع داشته باشند تا حال مردم و شرایط اسف‌بار جامعه هرچه زودتر خوب شود.

پریسا منیر

انتهای پیام/