به گزارش صبا به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مصطفی ملکیان فیلسوف و پژوهشگر علوم انسانی با شرکت در پویش «کتابخوانی ملی» عنوان کرد: کتاب‌های فراوانی در سال‌های اخیر مطالعه کرده‌ام که همه قابل توصیه هستند اما به دلیل وضعی که در سال اخیر به واسطه شیوع ویروس کووید ۱۹ در سراسر جهان به ویژه در جامعه ایرانیان پیش آمده و سلسله نابه‌سامانی‌های عصبی و ذهنی را بر جهان عارض کرده است و همچنین به دلیل مصایب، مشکلات و گرفتاری‌هایی که در زندگی اجتماعی ایرانیان به‌ ویژه در این سال‌ها که پیدا شده و آستانه تحمل درد و رنج انسان‌ ایرانی در اجتماع را پایین آورده است، به نظرم رسید کتاب‌هایی را معرفی کنم تا به کار تسکین درد و رنج بیاید و در عین حال خواننده را اندکی از خوشی، لذت، رضایت و شادی‌های کوچک بهره‌مند سازد.

وی گفت: ۲ کتاب در این زمینه سودمند است. نخست کتاب «فلسفه‌ای برای زندگی» یا «فلسفه‌ای برای زیستن» نوشته ویلیام اروین که ۲ ترجمه به زبان فارسی از این کتاب وجود دارد. ترجمه محمود مقدسی را انتشارات نشر گمان منتشر کرده و دیگری ترجمه محمد یوسفی است که توسط انتشارات ققنوس منتشر شده که هر دو ترجمه به اعتقاد بنده خوب هستند.

این پژوهشگر علوم انسانی ادامه داد: این کتاب براساس مکتب رواقیان در دوران فلسفه هلنیستی و فلسفه یونان و روم باستان تدوین شده است. ارزشی که این کتاب دارد به این دلیل است که یک نوع آمادگی ذهنی و روانی را برای بهترین روش برخورد با مصایب، مشکلات، وقایع منفی، حوادث و سوانح ناخواسته زندگی در ما ایجاد می‌کند.

وی تصریح کرد: واقعیت این است که درباره روبرو شدن با حوادث زندگی، بنده سه مکتب رواقیان، اسپینوزا و ذن بودایی را مناسب‌تر می‌بینم.

ملکیان گفت: کتاب «فلسفه‌ای برای زیستن» بر مکتب رواقیان تاکید دارد و باور دارم روانشناسی انسان را به عمیق‌ترین صورت عرضه کرده است و در آن گفته شده که اگر انسان چنین روانشناسی دارد، طبعاَ چنین رفتاری هم بهترین رفتار برای او در روبرو شدن با مشکلات، مصائب و وقایع منفی زندگی است. ارزش این کتاب فقط هم به این دلیل نیست که از آموزه‌های رواقیان بهره‌مند شده است بلکه به این دلیل است که ویلیام اروین کسی که این کتاب را نوشته ویژگی‌های دیگری نیز داشته است که توانسته آیین رواقی را به صورت کاملا متناسب با حال و روز و کار و زندگی ما عرضه کند.

این فیلسوف ادامه داد: کتاب نخست برای این بود که چگونه با مصائب و مشکلات روبرو شویم اما کتاب دوم درباره این است که چگونه از خوشی‌های کوچک دریغ نکنیم زیرا شادی‌های کوچک در گوشه و کنار زندگی‌مان فراوان است و ما می‌توانیم از این شادی‌های کوچک نیز بهره‌مند شویم. مشکل ما این است که افراد ارزش بهره‌مندی از این شادی‌های کوچک را نمی‌دانند.

ملکیان تصریح کرد: کتاب دوم «مانده‌های زمینی» و «مائده‌های تازه» از آندره ژید است که در ۶۰ سال اخیر ترجمه‌های بسیاری به زبان فارسی داشته و به گمان بنده بهترین ترجمه مربوط به ترجمه مهستی بحرینی از انتشارات نیلوفر است.

وی افزود: آندره ژید در این کتاب روایت لطیفی از اپیکوریسم ارایه می‌دهد. مکتبی که به بهترین صورت استفاده از لذت‌های زندگی را توصیه می‌کند و البته درگیر لذت‌گرایی افراطی هم نیست و بسیار اعتدالی و لطیف است. این مکتب نوعی خوشی را توصیه می‌کند که ناسازگار با خوبی زندگی نیست.

این پژوهشگر علوم انسانی خاطرنشان کرد: این مکتب در ادبیات خودمان بیشترین شباهت را به آنچه عمرخیام نیشابوری و همچنین ابوالعلای معری در زبان و ادبیات عرب مطرح می‌کنند، دارد. این دو شخصیت، نوعی لذت‌گرایی و بهره‌برداری از خوشی را به شرطی که به خوبی زندگی لطمه نزند، توصیه می‌کنند، یعنی قواعد اخلاقی زیرپا گذاشته نشود و خوش باشیم و حتی از لذت‌های کوچک بهره‌مند شویم، بدون اینکه سرسوزنی احکام، قواعد، معیار و میزان‌های اخلاقی را زیرپا بگذاریم. در واقع اپیکوریسم جمع بین خوشی و خوبی زندگی است.

ملکیان تصریح کرد: ما در عین حالی که در مقام آرمان‌طلبی زندگی‌ خوش و خوب و دارای لذت را دوست داریم، می‌خواهیم قواعد اخلاقی نیز رعایت شود اما به لحاظ عملی راه آن را نمی‌دانیم.

این پژوهشگر علوم انسانی گفت: آندره ژید در این کتاب که به واقع ۲ کتاب است که به فاصله ۴۵ سال نوشته‌ است، می‌خواهد این اپیکوریسم لطیف را و این خوشی همراه با خوبی و به تعبیری بهتر این خوشی در حلقه و دایره خوبی را به همراه راه‌های عملی آن به ما یاد دهد. بیاموزد که چگونه می‌توانیم از کوچکترین خوشی‌ها بهره مند شویم.

ملکیان ادامه داد: رواقیان در جنبه سلبی موفق و اپیکوریسم‌ در جنبه ایجابی موفق‌تر بوده است. اولی درباره اینکه چگونه با ناخوشی روبرو شویم و دومی درباره اینکه چگونه خوشی‌ها را از دست ندهیم و طوری رفتار نکنیم که بعدها بگوییم چرا این خوشی‌ها را به دلیل نادانی و کارآمد نبودن از دست داده و از فرصت‌ها استفاده نکرده‌ایم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: امیدوارم این ۲ کتاب برای هموطنانم همانقدر که در من موثر بود، موثر واقع شود و در شرایطی که اتفاقات بیرونی زندگی پر از ناملایمات است، بتوانند به صورت درونی درد و رنج زندگی را به روش بهتری تحمل کنند.

انتهای پیام/