مهدی کوهیان، فعال حقوق رسانه در گفتگو با خبرنگار سینمایی خبرگزاری صبا درباره مباحث قانونی اعطای مجوز کارگردانی فیلم بلند به یک اینستاگرامر که با انتقادهای فراوان مواجه شده است، توضیح داد: با توجه به ماجرایی که پیرامون صدور مجوز فیلمسازی به یکی از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی در روزهای اخیر پیش آمده است، باید به این نکته دقت کنیم که حقوق شهروندی تک تک شهروندان ایجاب می‌کند تا بتوانند به فعالیت‌های فرهنگی و هنری مشغول شوند و مثلا امکان ساخت فیلم، موسیقی، تئاتر و… برای آنها فراهم باشد.

او افزود: به نظرم آنچه موجب ناراحتی و نگرانی برخی اهالی سینما شده است و واکنش‌های مختلفی نشان داده اند، این است که چرا دولت باید وارد چنین عرصه ای شود؟ چرا دولت باید بگوید چه کسی شرایط کارگردانی و تهیه کنندگی سینما را دارد یا ندارد؟

این حقوقدان حوزه رسانه با اشاره به مفاد قانونی توضیح داد: قانونگذار در بند الف ماده ۹۲ قانون برنامه ششم توسعه دولت را مکلف کرده است با همکاری قوه قضائیه در صدور مجوزهای تولید آثار بازنگری کند و ضوابط و مقررات محدودکننده را کاهش دهد و از طرفی در بند ب همین قانون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما و سایر دستگاه های ذیربط مکلف شده اند صدور مجوزها و تصدی‌گری‌های فرهنگی و هنری را به بخش خصوصی تعاونی و سازمان های مردم نهاد واگذار کنند. حال سوال من این است که در حالی که قانونگذار دولت را مکلف به واگذاری صدور مجوزهایی (که قانونا به عهده اوست) به سازمان های مردم نهاد کرده است، چرا باید سطح خودش را به صدور مجوز انتخاب یک شغل فرهنگی و هنری که هیچ کجای قوانین هم در صلاحیت او نیست، پایین آورد؟

کوهیان ادامه داد: با این روش این جایگاه آنقدر پایین می آید که می‌خواهد به صلاحیت افراد رسیدگی کند! در حالی که حاکمیت و تکالیف قانونی او بسیار بالاتر از این حرف‌هاست. چه در قانون ششم توسعه و چه در قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و چه در اسناد بالادستی دیگر مثل مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، دولت باید از حقوق و آزادی‌های هنرمندان دفاع و بستر مناسب را برای رشد و تعالی سینمای کشور آماده کند.

هنرمندان و سینماگران بیش از خود دولت نگران شان و منزلت او هستند

او افزود: فکر می‌کنم نقدی که بر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داریم این است که ما با این شیوه عملکرد نگران شأن و جایگاه سازمان سینمایی هستیم. با این حاشیه ای که ایجاد شد مشخص شد که هنرمندان و سینماگران بیش از خود دولت نگران شان و منزلت او هستند. دخالت در امور مشاغل کاری نیست که دولت بخواهد تصمیم بگیرد چه کسی به چه شغلی مشغول شود!

این تهیه کننده ضمن تاکید بر حق شهروندی افراد بیان کرد: مجوز صادر شده برای فیلم ساختن یک جوان، حق شهروندی اوست. هرکسی بخواهد می‌تواند فیلم بسازد، کارگردانی کند و خودش را در بوته نقد قرار دهد. شاید از جانب همین افراد آثار ارزشمندی تولید شود که امروز ما تصورش را هم نمی‌کنیم. نکته ای که جامعه هنری را ناراحت کرد این نیست که چرا این شخص مجوز گرفته بلکه ناراحتی از دولت است که امری سطحی را که وظیفه اش نیست مورد مداقه قرار داده است. دولت باید برای ۱۰ سال آینده برنامه بریزد و در این روزهایی که کرونا بحران سینما و نمایش خانگی ما را بیشتر کرده است، حاکمیت باید همه توانش را در اصلاح و تقویت امور این بخش‌ها متمرکز کند.

نظارت دولت، استصوابی نیست

کوهیان تصریح کرد: امور صنفی مهم هستند، اما وظیفه دولت کلان‌تر است. تصور کنید یک فردی می‌خواهد شغلی مربوط به صنفی راه اندازی کند و طبیعتا به اتحادیه و صنف آن شغل مراجعه می‌کند و مجوزهایش را نمایندگان صنف صادر می‌کنند. آیا در این موارد جزئی دولت ورود پیدا می‌کند؟ خیر. این ماجرای مجوز فیلمسازی هم شامل همین مساله است. دولت اگر شأن نظارتی برای خودش قائل است که ما نمی‌گوییم نظارت نداشته باشد، اما باید در همان حد نظارت که قانون به او اجازه داده است باقی بماند. نظارت دولت، استصوابی نیست که بخواهد در مورد اینکه چه کسی کارگردان شود یا نشود دخالت کند!

او گفت: اگر دولت بر محتوا ایرادی وارد می‌کند، شاید بتوان آن را فهمید، اما اینکه بخواهد بالاتر از این برود نه منطقی است و نه آزادی فعالیت‌های فرهنگی و هنری این اجازه را به حاکمیت می دهد. البته لازم است اصناف سینمایی مانند سایر صنوف باید و نبایدهایی داشته باشند و به کسی که مهر مجوز کارگردانی به پرونده اش می زنند بگویند که باید بر چه اصول و قاعده ای عمل کند. انتخاب هر شغلی قاعدتا حقوق و تکالیفی دارد که متبلور در نظام صنفی است و نظم در هر فعالیتی پیش برنده است.

کوهیان با اشاره به تفاوت اصناف و انجمن‌ها خاطرنشان کرد: در قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف شده است که نظام صنفی فرهنگ و هنر را ایجاد کند. وقتی می‌گوییم نظام صنفی یعنی مثل نظام پزشکی اگر ماهرترین پزشک هم باشید اگر شماره نظام پزشکی نداشته باشید، اجازه طبابت ندارید و کاری ندارند که مثلا چقدر مهارت جراحی دارید، بلکه مهم داشتن مجوز نظام پزشکی است. با این کار فرد مورد سنجش قرار می‌گیرد و با قاعده ای که باید براساس آن عمل کند آشنا می‌شود. در این حالت اتحادیه یا نظام صنفی مربوطه هم از حقوق قانونی عضو خود دفاع میکند و هم اگر احیانا تخلفی صورت بگیرد جایی برای پیگیری وجود دارد.

او گفت: در حوزه فرهنگ و هنر هم نظام صنفی با انجمن صنفی متفاوت است. این دو زمین تا آسمان با هم فرق دارند. در نظام صنفی فرد برای شاغل شدن در حرفه ها ملزم است که در نظام صنفی عضو باشد مثل عضویت در نظام پزشکی برای پزشکان، نظام مهندسی برای مهندسان و نظام رایانه ای برای فعالان عرصه رایانه ولی در انجمن‌های صنفی که ذیل اصل ۲۶ قانون اساسی تعریف میشود نه می‌توان کسی را به عضویت در آن انجمن‌ها مجبور کرد و نه از عضویت در آن منع کرد. پس ماهیت این دو به کلی فرق می‌کند.

تهیه کننده فیلم «پرو» ادامه داد: وقتی صنوف فرهنگ و هنر در حد انجمن و دورهمی باشند، قدرت شان کاهش پیدا می‌کند و نمی‌توانند نقشی که باید در ساماندهی و نظم بخشی برای مشاغل ایجاد کنند به خوبی ایفا کنند.

کوهیان در پایان بیان کرد: فکر می‌کنم در مورد مساله مجوز کارگردانی برای یک اینفلوئنسر هم کانون کارگردانان نقش خودش را به خوبی ایفا نکرده است و از سوی دیگر دولت هم وظیفه نداشته وارد چنین مساله ای شود که صرفا مساله ای حاشیه ای است.

انتهای پیام/